WhivieBlog

Het was al weer veel te lang geleden (van juni 2011) dat ik in Schotland geweest was, dus ik keek enorm uit naar het Valentijnsweekend waarin ik met Dearly Beloved zou afzakken naar Glasgow. De reden was drievoudig. Eén: gezellig weekend met het vrouwtje en ons bevriende whiskykoppel Niek & Ilse in Glasgow. Twee: een aantal interviews inblikken met mensen uit de whiskyindustrie. Drie: een speciale fles oppikken bij mijn favoriete distilleerderij.

We zullen de incheckprocedure in Amsterdam, bij KLM, kort omschrijven. Horrible! De elektronische check-in deed het niet, dus moesten we naar de balie. Daar werkte het systeem ook al niet en diende de betrekkelijk onvriendelijke en ongeïnteresseerde dame alles met de hand in te voeren. We kregen nog een aparte rekening gepresenteerd voor de bagage die we dan aan een andere balie moesten betalen omdat ook onze credit card niet kon gelezen worden op haar terminal. Het enige voordeel was dat we niet lang hoefden te wachten om in te schepen, nagenoeg iedereen was al aan boord. Enfin, snel vergeten en overschakelen op leuke herinneringen. En die zijn legio!

Na een zorgeloze en korte vlucht, konden we onze bagage meteen in de kamers zetten en een taxi richting Clydebank nemen. De staff van Auchentoshan stond ons al op te wachten. We kregen een heuse behind-the-scenes rondleiding door de Distillery Manager zelve, Alistair McDonald, die instructie gekregen had (naar eigen zeggen) om ons als VIP te beschouwen. Ah, de kracht van de Toshan Man.

En geloof het of niet, we kregen toch nog een paar plekjes te zien die we eerder niet waren tegengekomen. Maar meer kan ik er niet over zeggen. Of ik zou u moeten doden…

Tijdens de rondleiding schonk Wendy, de verantwoordelijke van het visitor center, een Three Wood en een 21 Year Old. Lekker! Maar we kregen ze niet voor niks! We moesten er voor werken. Nou, ja, werken. Ik kreeg de eer om een zak gist toe te voegen aan de washback. Alistair zag dat het goed was. ‘Mooie spreiding, Mark’, knipoogde hij. We maakten nog een praatje met de medewerkers (Colin bij de mash tun, Danny bij de stills). En ondertussen bleef Ilse maar foto’s maken.

Aangekomen in Warehouse No 3 kregen we de mogelijkheid om te proeven van de twee Bottle Your Own vaten die er liggen te rijpen. Een 17-jarige uit 1996 en 12-jarige uit 2001. Ze zijn beiden geweldig! We beloofden nadien zelf nog flesjes af te vullen, maar daar hadden we nu niet meteen de tijd voor, want onze hooggeëerde gasten waren aangekomen: Jeremy Stephens en zijn chef, de illustere Master Blender van MBD: Rachel Barrie.

Voor Niek en Ilse was het een blij weerzien, voor Sofie en mezelf was het een eerste kennismaking. Wat een toffe madam! Maar de tijd was beperkt. We waren hier tenslotte om een interview af te nemen voor het whiskyboek waar we nu al drie jaar aan werken. Het interview met Rachel overtrof alle verwachtingen. We mochten het bovendien op video registreren en duurde maar liefst 26 minuten. En geloof me, Rachel heeft zeer interessante dingen te zeggen. Maar wat precies houden we natuurlijk nog even geheim.

Nadat de plichtplegingen voorbij waren kwamen Rachel en Jeremy aandraven met een doosje, dat de originele reden was om af te zakken naar Glasgow. In de doos, zeer veilig verpakt, zat fles 100 van de 171 van de Auchentoshan 50 Year Old 1957! Yep, Niek en ik hebben samen deze fles aangeschaft. En over iets meer dan een jaartje zal ik Niek’s deel helemaal terugbetaald hebben en is de fles officieel de hoofdvogel van de Toshan Man Collection. Bedankt, Niek!

We hadden graag nog veel langer in de Blender’s Room blijven hangen, natuurlijk, maar de klok tikte onverbiddelijk door en het was hoog tijd om af te zakken naar Wishaw voor een heerlijke whiskylunch in het Artisan Restaurant van Derek Mather. Een geweldig adresje, ook al ligt het zo’n 30 minuten buiten de stad. Aanrader! Maar daarover meer in het tweede deel van dit reisverslag.

(voor meer foto’s, bezoek mijn Facebook-pagina!)

Onze vrienden van Maltlovers hebben onlangs deelgenomen aan de Springbank Whisky School. Hun verhaal is geweldig en daarom zijn we blij dat Jeroen Van Dijck ons toestemming verleende om zijn verhaal hieronder uit de doeken te doen. Het is immers een unieke belevenis die we u niet wilden onthouden. Bedankt, Jeroen, om je avonturen met ons te delen.

Terug naar school

De Springbank Whisky School is een 5-daagse cursus waarin je alle stappen van het productieproces van single malt whisky doorloopt. Van mouten tot bottelen: alle stappen worden bij Springbank op de distilleerderij zelf uitgevoerd. Bovendien maken ze drie verschillende single malts in het verre Campbeltown: ongeturfde Hazelburn, lichte geturfde Sprinbank en flink geturfde Longrow. Tijdens deze vijfdaagse zouden 6 studenten de knepen van het vak leren: Sergio uit Spanje, Adolf uit Duitsland, Morten uit Denemarken, Cameron uit de States en twee Belgen, Ben en Jeroen. Ze verblijven in het Feorlin Guesthouse bij Angela en Callum, op twee minuten wandelen van de distilleerderij.

Niet voor broekventjes

Dat wordt op de eerste dag al duidelijk. Na een korte veiligheidsronde door levende legende Frank McHardy, moeten we meteen aan de slag. Zo’n 6 ton gerst moet door middel van shiels en kruiwagens op de moutvloer uitgespreid worden, om nadien in een gat in de vloer te verdwijnen om via transportband naar de kiln getransporteerd te worden om te drogen. Wij stadsjongens voelen het na 1,5u hard labeur als flink in onze ruggen en armen. En wij dachten dat we hier op vakantie waren!

Na de thee worden we in duo’s opgedeeld. Ben en ik moeten de berg mout in de kiln mooi uitspreiden. Weinig licht en redelijk heet en nog meer met de schup aan de slag. Daarna mogen we verkassen naar het warehouse. Er is namelijk een batch van 28 lekkende vaten gevonden, die allemaal moeten verwijderd worden uit het warehouse. Dat klinkt makkelijker dan het is, want ze zitten verspreid over het warehouse, tussen de andere vaten, soms drie hoog. De grote moeilijkheid is de andere vaten nadien terug op hun plaats te krijgen met de bung hole naar boven. De vaste crew lukt het steevast, maar voor mij is het een hogere vorm van magie, want ik slaag er nooit in.

Bijles

Alle studenten zijn bekaf op hun eerste avond en de meesten kruipen meteen onder de wol. De Belgen besluiten nog een stapje in de wereld te gaan zetten en passeren terug langs de distilleerderij waar de nachtploeg al aan de slag is. Het wordt een weeklange traditie. We mogen nog even een handje toesteken bij het mashen en krijgen tekst en uitleg. Voordat we het goed beseffen draait elk bezoek uit op een goede 45 minuten bijles. Daarna zakken we af naar het Ardshiel Hotel, waar we nog enkele drams nuttigen.

Marketing is slecht

De volgende dag is het opnieuw hard labeur. Zo’n 13.000 liter spirit moet afgevuld worden in iets meer dan 60 vaten, alvorens deze te slapen gelegd kunnen worden voor hun rijping van 10 jaar of meer. Volle vaten rollen is opnieuw een heuse klus. Ondanks de bescheiden temperatuur werken we al snel in T-shirt. Daarna mogen we nog een uurtje meehelpen in de bottelarij, waar we voor Cadenhead meehelpen met het afvullen van flesjes Caperdonich 1977. Daarna komt de eerste echt les, gegeven door niemand minder dan Frank McHardy.

We krijgen allemaal de kans om heel wat vragen te stellen over de werking van een distilleerderij en Frank gaat hier gretig op in. En hoewel hij het proces van zijn magische mantel ontdoet (hoewel de marketingjongens de doelgroep hiervan maar al te graag trachten te doordringen), laat hij duidelijk verstaan dat de stillman en maltman wel degelijk alles stap voor stap perfect uitvoeren tot in het laatste details en niets het aan toeval overlaten. Enkel zo kunnen zij hun beoogde product maken.

Een moeilijke dag (en nacht)

De vierde dag zou de moeilijkste blijken. Na het uitspreiden van zes ton mout uit de steeping bins op de moutvloer, mochten een deel van de moutvloer geledigd worden in de kiln. Daarna bottelden we een Highland Park 25 Year Old voor Cadenhead. In de namiddag nam Frank ons mee op stap doorheen Campbeltown, waarbij we de oude gebouwen van de distilleerderij bezochten, alsook Glen Scotia en Glengyle Distillery – Frank’s eigen geesteskind. Hij is bijzonder trots op deze in 2004 heropende distilleerderij. Ze is maar een paar maanden per jaar operationeel. In 2014 verschijnt de langverwachte eerste release van Kilkerran 10 Year Old, iets om naar uit te kijken. We eindigen met een privé-tasting in het warehouse waar we meteen naar de betere vaten worden geleid. We proeven er maar liefst acht, op vatsterkte natuurlijk, en gaan met een grote glimlach weer naar huis. Aangezien het tevens onze laatste avond in Campbeltown is zakken we af naar de Feathers Inn, waar een live-bandje speelt. Luid gezang, gek gedans, veel bier en whisky, kortom een geweldige afsluiter van de week.

Vrijdag leggen we ons examen af. Iedereen slaagt met onderscheiding. Dit wordt gevolgd door een lunch met de directie van de distilleerderij, waarna we onze diploma’s in ontvangst mogen nemen, samen met een gepersonaliseerde fles Springbank. Ben en ik hadden zelf nog een leeg vat op de kop getikt dat een bier brouwende vriend thuis wil gebruiken om zijn brouwsel op te laten rijpen.

Helden

Met het lege vat op de achterbank, een 25-tal flessen en een zak vol vuile kleren in de koffer, verlaten we Campbeltown. Wat een avontuur. Dit vergeten we nooit. We hebben onze helden in levende lijve mogen ontmoeten, zij aan zij met hen mogen werken en kunnen daardoor het eindproduct des te meer begrijpen en appreciëren. Het is het resultaat van hard werken door goeie mensen, die hun werk met veel toewijding en trots uitvoeren. Elke keer dat we een Springbank aan de lippen zetten, zullen we aan hen terugdenken, zo ver weg in Kintyre. En de whisky zal hierdoor des te beter smaken.

Jeroen Van Dyck (vergezeld van goede vriend Ben Floren)

Tijdens
onze uitstap hebben we heel wat interessante mensen leren kennen. Je weet nooit
wat zo’n ontmoeting kan teweeg brengen. Iemand kent iemand anders, die dan weer
iemand kent die iets speciaals kan laten proeven. En zo kom je af en toe een
juweeltje tegen.

Zo
hadden wij het geluk via-via-via-via-via-via iemand te ontmoeten (ja, het was
een serieuze omweg en zij wil absoluut anoniem blijven, dus vraag er niet naar
– our lips are sealed, hebben we haar
plechtig beloofd), die ons kennis kon laten maken twee zeer speciale flessen.
Op het moment dat we deze drams voorgeschoteld kregen wisten we wel dat we iets
speciaals aan de lippen mochten zetten, maar het is pas achteraf dat we ons ten
volle hebben gerealiseerd dat dit twee superdrams waren.

Glen Garioch 1958 46 Year Old, OB, 43%,
336 bottles

De
eerste fles die Madame X op tafel
toverde was een Glen Garioch van 46 jaar oud, gedistilleerd in 1958 en
gebotteld in 2004. Het is meteen een nieuw record. Dit is de oudste whisky die
ik al ooit proefde (vanuit het standpunt ‘distillatiejaar’). Een fles zet je al
snel zo’n 1.500 EUR achteruit.

Ik
krijg op de neus een romige toffee-bom van heerlijke tropische vruchten
(voornamelijk perzik en abrikoos) en donker fruit (rozijnen) op een kruidig
bedje van eucalyptus en een heel zacht spoortje turf, zoals het oude Glen
Garioch betaamt. Dit keert allemaal terug in de pittige smaak, overgoten door
een flinke dosis zoete vanille en okkernoten. Een beetje eik naar het einde
toe. Maar het geheel is best levendig en draagt zijn jaren waardig. Het
eikenhout is lief geweest. De afdronk is pittig op vanille met zachte, zoete
turf. Wonderlijke malt.

Over
de verpakking kunnen we nog zeggen dat ze ontworpen werd door het
gerenommeerde, in Glasgow gevestigde, designbureau Breeze Creative, dat voor
het ontwerp in 2007 een zilveren medaille won op de Scottish Design Awards.
Morrison-Bowmore werkt overigens regelmatig samen met dit bedrijf. Zo stond dit
bedrijf ook aan de wieg van de rebranding
van de hele Bowmore-range in 2008 en kreeg het in 2009 de gouden medaille voor
het strakke nieuwe design van de Auchentoshan-flessen.

Enfin,
genoeg over deze malt waar we even stil van werden. Want de apotheose zat er
nog aan te komen. Een prachtige zwarte doos kwam op tafel. Met de nodige
bombarie werd ons level of anticipation
opgedreven naar ongekende hoogte. Bij het openen van de doos en de eerste
aanblik op de fles – nee, decanter! – uitten Niek, Ilse en ik dezelfde kreet
uit: ‘Ooooh!’. Nuff said.

Bowmore 1965 Premier Range 42 Year Old, 43,6%, OB
for World of Whiskies, 57 bottles

Op zo’n 114 kilometer ten westen
van waar we ons momenteel bevinden, bij Madame
X thuis in Glasgow, ligt de oudste distilleerderij van Islay, i.e. Bowmore.
De prachtige decanter die voor ons op tafel prijkt is van de hand van Craig
Mackinlay van Breeze Creative, die daarvoor in 2009 een bronzen medaille in de
wacht sleepte. De fles, die vreemd genoeg heel wat lucht laat bij de whisky,
heeft een massief bronzen stop en zegel en komt in een prachtige, zwarte
lederen box met suède binnenwerk.

Er bestaan slechts 57 flessen van
deze 42-jarige whisky, die exclusief voor World of Whiskies gebotteld werden en
– geloof het of niet – enkel via de shop in Terminal 5 van Heathrow worden
aangeboden… voor de luttele som van £6.000. Dit betekent een dubbel record voor
ons. Het is de meest gelimiteerde whisky die we al ooit proefden en met zo’n
prijskaartje verpulverd hij het vorige record, dat zo’n 15 minuten geleden was
gevestigd. Wat een avond!

Volgens Madame X is het de eerste Bowmore sinds de jaren ’80 die bestaat
uit een groot deel single malt op bourbonvaten met een klein percentage uit
oloroso sherryvaten. Hij heeft alvast een prachtige donkere honingkleur.

De neus barst na 42 jaar van de
vruchten. Mango, lychees en appelsienenmarmelade overgoten met pure chocolade –
een dessert dat ik later die avond zou nuttigen op restaurant, als (compleet
onnozel en ontoereikend) eerbetoon aan deze prachtige whisky. Maar ook een
aantal florale elementen. Het geheel is overgoten met een subtiele rokerigheid
die je van Bowmore verwacht. Ik moet even gaan zitten.

Op smaak wordt de superneus
heerlijk verder gezet. Zijdezacht! Exotisch fruit in perfecte harmonie met
zacht brandende eik. Het blijft lang stil terwijl het glas de ronde doet. Je
kan een speld horen vallen, terwijl de finish langzaam als een statig luxe
cruiseschip langs glijdt. Ik sta met open mond vanop de kade te kijken.
Perfecte whisky (dus nog een record, want deze krijgt in mijn kleine, persoonlijke
boekje de hoogste score die ik al aan een whisky gaf).

Het hoeft geen betoog dat deze
avond nog lang in ons geheugen gegrift zal staan. Het was een zeldzaam genoegen
om zulke wondermooie drams te proeven.

Thank you, Madame X, for this unique opportunity to
taste these rare, super premium, exquisite whiskies.

Wat
moet je doen als je vast zit op een luchthaven in de wetenschap dat je nog een
paar uur te doden hebt, omdat je vlucht ellenlang vertraging opgelopen heeft?
Hmmm… iets eten en drinken… check! Boekje lezen… check! Vervelen… check! Uiltje
knappen… check! Maar de tijd kruipt voorbij. Wacht eens even… we zitten toch
terug in Terminal 5 van London Heathrow?! Dus… hier is een World of Whiskies!

Helaas
was de ontvangst van vrijdag ons niet echt bevallen. We werden, om het zacht
uit te drukken, eerder koel ontvangen. Als het vandaag van hetzelfde laken een
pak zou worden, zou ook dit een kort bezoekje zijn. Maar… dat was buiten de
waard gerekend. Mijn vriend Christos stond vandaag achter de bar!

Ik
leerde Christos kennen dankzij Bert Bruyneel. De Malt Maniac bracht me in maart
twee flessen Auchentoshan 1999 Wine Cask Matured mee, die exclusief via World
of Whiskies wordt verkocht (en ondertussen nagenoeg uitverkocht is). Sindsdien
hebben we elkaar een paar keer ‘gesproken’ via Facebook en wisselen we soms
whiskyweetjes uit (hij houdt me voornamelijk op de hoogte van nieuwe releases
voor WoW). Ik had hem beloofd dat ik eens langs zou lopen en kon die belofte nu
inlossen.

Christos
weet hoe hij zijn klanten moet aanpakken. In het anderhalf uur dat we bij hem
doorbrachten, zagen we hem regelmatig een fles aan de man of vrouw brengen met
de nodige flair en kennis van zaken. Hij weet goed waar hij mee bezig is. Maar
tussen het bedienen van de klanten door trakteerde hij ons op een heuse
tasting.

We
openden de debatten met deze Highland Park 1998. Het was een fles die ik in het
vizier had voor mijn whiskygabber Imanuel uit Nederland, maar in alle
eerlijkheid stelde hij wat teleur. De ‘gewone’ 12 Year Old is beter. Dus liet
ik ‘m staan (sorry, Imanuel, maar hier zou ik je geen plezier mee gedaan
hebben).

De Hammerhead 1989 is een Tsjechische whisky, maar komt
duidelijk uit een likeurenfabriek. Interessant, maar niet meer dan dat.

De Ardmore 25, daarentegen was weergaloos lekker. Voor
een goeie £100. Ja, die bekoorde met zijn zacht rokerige karakter.

Dit was een vreemde eend in de bijt: een fruitige
Speysider gerijpt op een geturfd vat. Maar lekker, lekker, lekker! De moeite om
eens te proberen.

De Bunnahabhain Cruach-Mhona (dat laaste is Keltisch
voor ‘de turfstapel’) was flink geturfd zoals de naam al deed vermoeden. Ik ben
persoonlijk niet zo’n liefhebber van Bunna, maar deze kon mij zeer bekoren.

Dalmore
1981 niet meer in stock, maar nu wel de Dalmore 1979, die wellicht nog beter
is. En hoewel hij pas aan het eind geserveerd werd, kwam hij heel mooi tot zijn
recht. Super fruitig. Geweldige dram, zonder meer.

Christos
laat zich ontvallen ‘someone is going to
be very jealous, for he did not get this kind of treatment’, daarmee
doelend op onze gewaardeerde college BB, waarop ik antwoord dat hij zich geen
zorgen hoeft te maken. Bert had nog wat wraak
van me tegoed. Dit kon dienen. Omwille van deze hartelijke ontvangst, doopten
we sympathieke Kretenzer ‘Santo Christos’. De volgende keer dat we via
Heathrow’s Terminal 5 passeren, zullen we hem zeker opnieuw opzoeken.

Graag
bezorgen we jullie bij deze – in alfabetische
volgorde (wie het lijstje bestudeert zal misschien snappen waarom) – een
overzichtje van alle whisky’s die we geproefd hebben tijdens dit uitstapje van
Whivie (dus van vrijdag 17 juni tot en met zondag 19 juni 2011).

1. Ardbeg Alligator
2. Ardmore 25 Year Old
3. Auchentoshan New Make
4. Auchentoshan 1974 Cask # 5613 sample
5. Auchentoshan 1974 Niek’s Experiment
6. Auchentoshan 1975 Cask # 3497 sample
7. Auchentoshan 1975 Toshan Man Experiment
8. Auchentoshan 1988 16 Year Old Bourbon Barrel 4445 for Belgium
9. Auchentoshan 1996 14 Year Old Bottle Your Own
10. Auchentoshan Valinch
11. Balvenie 17 Year Old Peated Cask
12. Bowmore Premiere Range 1965 42 Year Old
13. Bunnahabhain Cruach-Mhona
14. Bushmills Black Bush
15. Dalmore 1981
16. Glenfiddich 12 Year Old
17. Glen Garioch 1958 46 Year Old
18. Glengoyne 10 Year Old
19. Glengoyne 17 Year Old
20. Glengoyne 21 Year Old
21. Glengoyne 12 Year Old Cask Strength
22. Glenmorangie Original
23. HammerHead Czech Whisky
24. Highland Park 1998 Travel Retail
25. Johnnie Walker Red Label
26. Macallan 10 Year Old
27. Old Pulteney WK209 Good Hope
28. Smokehead Extra Rare
29. Speyburn Bradan Orach

Heeft
u ze gezien? De twee speciallekes? En
ik heb het niet over die prachtige Auchentoshan…

Voor
wie niet weet waarover ik het heb volgt morgen nog een klein addendummeke!

Whivie On the Road – Deel 2 van 3 –
London

Nadat we onze koffers hadden
ingecheckt (de mijn woog maar liefst 13 kilogram meer dan bij vertrek vanuit
Brussel, na het bezoek aan Glengoyne & Auchentoshan) stapten we aan boord
van de British Airways vlucht die ons van Glasgow naar London zou brengen.
Afgezien van een bezoek aan deze levendige stad, wilden we ook twee bekende whisky
shops gaan bezoeken.

Gelukkig hadden we mooi weer (met
slechts af en toe een korte bui), waardoor het aangenaam wandelen was langs de
Thames en de brede straten van deze metropool. Via Covent Garden naar het Savoy
Hotel (niet om er te logeren, godbetert, maar omdat het een locatie is die veel
gebruikt wordt in films – en Niek is al even zot van films als van whisky),
langs Trafalgar naar Leicester Square, van Picadilly Circus tot aan het British
Museum vlakbij Oxford Street. Achter de hoek, op 3 Bloomsbury Street ligt ons
eerste doelwit: Royal Mile Whiskies.

De betrekkelijk kleine, maar uiterst
goed gevulde shop, wordt bemand door twee liefhebbers die ons graag te woord
staan en kennis laten maken met het gamma. Dat is enorm. De schappen zitten van
de vloer tot aan het plafond nokvol met het gouden goedje. Alle regio’s zijn
vertegenwoordigd, maar ook Japan, Australië, USA, Ierland, Zweden en zelfs
België zijn vertegenwoordigd. Als we hem vertellen een Belgian Owl op
vatsterkte van 74,1% te hebben geproefd krijgen we toch een sceptische blik te
verwerken. Enfin. We kunnen helaas geen aankopen doen, want onze bagage is al
ingechecked. Bijgevolg – maar dat is een conclusie die ik trek, die volkomen
fout kan zijn – wordt ons geen proevertje aangeboden. Nu ik er over nadenk… ik
heb niemand zien proeven.

De Underground, in combinatie met
stukjes te voet langs enkele mooie monumenten in de Engelse hoofdstad, bracht
ons snel naar de waterkant nabij London Bridge. We passeerden onder meer de
historische pub The Anchor, waar de eindscene uit Mission Impossible
werd gefilmd. Niek kon zelfs de exacte plaats aanduiden waar het tafeltje stond
waaraan Tom Cruise en Ving Rhames zaten en hun dialoog afstaken.

Achter de pub ligt een groot complex
met de ronkende naam Vinopolis. Het herbergt een aantal commerciële zaken, die
de fijnere dingen des levens aanbieden zoals champagne, wijn en – u hoort ons
al komen – whisky. Vinopolis biedt namelijk onderdak aan The Whisky Exchange,
de bekende shop van Sukhinder Singh.

Hoewel deze shop groter is dan die
van Royal Mile Whiskies, was ik toch verrast. Ik had ze mij in alle eerlijkheid
nog groter voorgesteld. Maar het aanbod was alleszins van de bovenste plank.
Ook hier worden de whisky’s per regio voorgesteld en krijgen de andere landen
een aparte kast. De exclusieve flessen, waaronder de Highland Park 50 Year Old,
de White, Black en Gold Bowmore en de Auchentoshan 1957, staan veilig achter
kogelwerend glas. OK… ‘kogelwerend’ is overdreven.

The Whisky Exchange werd onlangs ook
uitgeroepen tot Ardbeg Embassy, waardoor leden van het Ardbeg Committee gratis
een dram mogen proeven van deze Ileach distilleerderij. Dat lieten wij ons geen
tweede keer zeggen. Er waren verschillende Ardbegs in de aanbieding, maar de keuze
was snel gemaakt. In het midden van de shop stond namelijk een fles van 4,5
liter van de gloednieuwe Ardbeg Alligator te blinken. Uitschenken, die handel!

We liepen nog even langs Buckingham
Palace, alvorens de metro richting Heathrow te nemen, in afwachting van onze
vlucht naar Brussel. Maar eens aangekomen bleek de vlucht meer dan twee uur
vertraging te hebben opgelopen… Wat beter om ons avontuur te eindigen waar het
begonnen was? Wie weet zouden we nu wel een hartelijk onthaal krijgen bij World
of Whiskies…

Afgelopen weekend hebben Ilse, Niek
en Mark het kanaal nog een keertje overgestoken voor een kort bezoekje aan
Glasgow (en Londen). Op het programma stonden twee distilleerderijbezoeken ter
voorbereiding van de laatste fase van het whiskyboek waaraan we nu al een klein
jaar werken. We zitten in de laatste rechte lijn.

U mag in de komende weken een heel
uitgebreid verslag (mét leuke videos) verwachten, maar we wilden u nu toch al
een soort preview geven (check ook Facebook voor meer foto’s).

Ons avontuur begon vrijdag op de
Londense luchthaven van Heathrow, waar we een tussenlanding dienden te maken en
even konden verpozen alvorens onze aansluitingsvlucht te nemen. Onmiddellijk
begaven we ons naar World of Whiskies in Terminal 5, waar we deze tijd nuttig besteedden
aan enkele drams. De ontvangst was helaas eerder koel te noemen (mijn makker
Christos had vrijaf, zijn vervanger had het woord enthusiasme nog niet
gehoord).

Op de vlucht van Heathrow naar
Glasgow moesten we ons tevreden stellen met een JW Red Label. Beggars can’t
be choosers.

Zaterdagmorgen arriveerden we veel
te vroeg op de Glengoyne Distillery, maar maakten van die tijd gebruik om de
omgeving te verkennen. Eens het visitor center opende, werden we door een
bijzonder sympathieke Melanie op sleeptouw genomen voor een leuke privé-tasting
tour, waarbij vier mooie whisky’s de revue passeerden..

Na een hartige lunch in de Beech
Tree Inn langs de West Highland Trail, namen we de scenic route langs
Loch Lomond, waar we even stopten om wat plaatjes te schieten. We kregen van de
taxichauffeur – met een geweldig gevoel voor humor – een heuse geschiedenisles.
Hij zette ons daarna netjes af aan de Auchentoshan Distillery, waar ons een
bijzonder warm welkom wachtte. Het begon al bij de portier bij het oprijden van
het parkeerterrein: ‘Ah, Mr Dermul, they are expecting you!’

Daar begon het serieuze werk. Na het
vooraf regelen van al de aankopen (omdat we uit ervaring weten dat het visitor
center al uren dicht zal zijn voordat wij de keet sluiten) nam voormalig Head
Distiller en nu Senior Blender voor de hele Morrison-Bowmore groep, Jeremy
Stephens, ons mee voor een korte toer die we voor jullie op video vastgelegd
hebben (nog even geduld!). In het warehouse konden we voor de twee keer uit
hetzelfde vat een fles bottelen (da’s leuk om te vergelijken, aangezien we nu 9
maand verder zijn en het vat bijna leeg is). Het betreft nu dus een
Auchentoshan 1996 14 Year Old Bourbon Cask. En wat een geweldig vat, inderdaad!

Tot slot trokken we ons daarna
opnieuw terug naar het heilige der heiligen: de Blender’s Room, waar ons een
heuse tasting te wachten stond van enkele fantastische cask samples, alsook de
nieuwe Valinch. Er werd ook heus geëxperimenteerd met samples uit 1974 en 1975
– met hilarische gevolgen, mag ik wel zeggen – maar daarvoor moet u nog even op
de video wachten. Het wordt alvast de moeite, zoveel is zeker!

Gewapend met enkele mooie
geschenken, new make en een massa andere samples, honderden foto’s en ontelbare
mooie herinneringen zette Jeremy ons terug af aan het hotel vlakbij Glasgow
Airport. Het zou een korte nacht worden, want we hadden de 7h30 vlucht naar
London geboekt. Maar dat is voor morgen…

In de leeszaal achterin de bar van het Carlton Ambassador hotel in Den Haag, vind je een hele resem whiskyboeken. Zo kon ik eens gezellig bladeren door ‘The Legend of Laphroaig’ van Marcel van Gils en Hans Offringa, grote ogen opzetten als ik Geert Bero’s Ardbeg collectie zag in het boek ‘Ardbeg, a peaty provenance’ en tot slot wegdromen naar het Land van de Rijzende Zon met Ulf Buxrud’s boek ‘Japanese whisky: facts, figures and taste’.

En terwijl mijn vrouwtje zich nog een laatste glas rode wijn liet inschenken, liet ik mij een Laphroaig Triple Wood serveren als slaapmutsje. Wat een heerlijke Laphroaig!

Ik hoef u niet te vertellen dat we nadien beiden als een blok in slaap vielen.

De volgende ochtend, alvorens terug te keren naar Gentbrugge, maakten we nog een tussenstop in Kijkduin, een slaperig kustdorpje bezuiden Den Haag. Daar genoten we van een stevige strandwandeling in de felle wind.

Nadien nog twee uurtjes achter het stuur om dan de kids in de armen te sluiten en het vrouwtje nog eens van harte te bedanken voor een onvergetelijk whisky weekend in Den Haag.

Dank u, Zoet!

We vertrokken uit Loosduinen richting stadscentrum.

Wij maakten een fantastische stadswandeling van bijna twee uur (onderweg nog enkele slijterijen, proeflokalen en distilleerderijen tegengekomen) en kwamen verkleumd van de kou aan op onze eindbestemming.

Dat was het exclusieve Carlton Ambassador Hotel. ‘Poepchique,’ zou mijn zoontje dit omschrijven.

Het hotel staat er om bekend het grootste whisky aanbod in Den Haag en omstreken te hebben in de ‘Bistro-Bar Rubens’. We boekten een tafeltje in de bar om ons diner te nuttigen in plaats van in het restaurant. ‘We komen voor de whisky’, zei ik ter verklaring. De maître verpinkte niet en glimlachte begrijpend.

Na een verkwikkende douche trokken we richting bar. En inderdaad, het was een indrukwekkende plek.

De smaakvolle inrichting en de onwaarschijnlijke collectie aan flessen bracht ons even van ons stuk. Niet minder dan 230 whisky’s staan er op de kaart. Alle Schotse regio’s zijn natuurlijk vertegenwoordigd, maar ook Indische, Japanse, Nederlandse, Belgische, Engelse en Zweedse whisky’s kan je bestellen. De barman maakt zich sterk dat alle Schotse distilleerderijen vertegenwoordigd zijn. Ik geloof hem op zijn woord. Naast heel wat officiële bottelingen stonden er tevens een heleboel flessen te pronken van onafhankelijke bottelaars met Signatory, Gordon & Macphail en Duncan Taylor op kop.

De prijzen variëren van 5 tot 50 EUR per glas. Zoals mijn lieve schat terecht opmerkte kan je beter met een paar vrienden een fles Port Ellen 7th release kopen en verdelen dan 49,50 EUR neer te tellen voor 4cl. Maar een aantal whisky’s konden mij toch bekoren.

Ons drie-gangenmenu (we waren overigens de enige gasten in ‘Bistro-Bar Rubens’) werd voorafgegaan door een aperitief. Terwijl Dearly Beloved het bij een gin-tonic hield, kreeg ik de Gordon & Macphail Scapa 1993, een zachte Highlander van Orkney. Onze eerste schotel bestond uit vier kleine voorgerechtjes van de chef. Lekker.

Terwijl Sofie zich een Californische rode wijn liet welbevallen bij het hoofdgerecht, bestelde ik me de Mannochmore 12 Year Old uit Diageo’s Fauna & Flora-reeks. Die had alvast een pak meer body dan de Scapa en ging prima met de zacht gebakken hertenfilet met rode kool en pureeaardappelen.

Het dessert was een duo van moëlleux au chocolat en speculaasijs. Geweldig. Wat beter dan daarbij te drinken dan een Dalmore Gran Reserva.

Maar ondertussen werd het redelijk laat en begonnen de gasten, die hun diner in het restaurant hadden genuttigd, af te zakken naar de bar. Dus voor onze pousse café verhuisden we naar de leeszaal achteraan in de bar, waar het een pak rustiger is.

Wat heb ik toch een lieve vrouw. Vrijdagavond verrast ze me door me te verplichten een weekendtas te vullen.
‘En de kids dan?’ vraag ik verrast.
‘Die zijn al bij Oma en Opa,’ lacht ze.
En wij dus weg.
Bestemming: Den Haag.

‘Wat is er in godsnaam in Den Haag te zien?’ mijn linkerwenkbrauw schiet omhoog.
‘Oh, niet veel. Een leuke whiskywinkel, misschien. En het hotel waar we verblijven heeft het grootste whiskyaanbod in heel Den Haag en omstreken… We kunnen ook gezellig thuisblijven,’ jent ze me.
De wagen schiet uit de garage.

Zaterdagochtend stopten we eerst in Loosduinen, een deelgemeente van Den Haag, om een kijkje te nemen bij de whiskydetaillist Van Zuylen. We werden hartelijk ontvangen door Aad Van Zuylen zelve en konden een aardig praatje maken. Toeval wou dat ook Jean-Marie Putz, bekend van de nuttige website Distilleries Info daar rondliep. Nou ja, toeval… Hij woont op enkele minuten van de shop. Hoe zou je zelf zijn? Leuk kennis maken was dat.

Het assortiment is weergaloos en indrukwekkend. Zoveel fantastische flessen, zowel OB’s als Indies. Van Zuylen is overigens de enige whiskyshop in Nederland die Malts of Scotland verdeeld, wist Aad ons te verzekeren. Voorts is Aad, samen met Jean-Marie, organisator van het populaire Whisky in the Church, een festival in de Abdijkerk te Loosduinen, de oudste kerk van Den Haag.

Dearly Beloved had me al een prachtig geschenk gegeven met dit weekend, maar streek over haar grote hart en stond me toe nog een ‘Nosing en Tasting Whisky’-kit mee te nemen met zes proefbuisjes, gevuld met whisky van Malts of Scotland (Port Ellen 1983, Caol Ila 1981, Glen Ord 1999, Ledaig 1998, Ledaig 1997 en Port Charlotte 2002). Dat wordt weer smullen!

De wagen stond om de hoek geparkeerd, vlak voor een Gall & Gall. Da’s ook een drankenhandel (slijterij, zoals de Nederlanders plachten te zeggen), maar het whiskyaanbod was maar een schijntje van wat Add te bieden had. Dit was eerder het supermarktaanbod. Ze pretenderen ook niets anders. Een klant vroeg naar een bepaald product en de verkoopster gaf zonder verpinken toe dat ze dat niet hadden, niet zouden kunnen aan geraken en dat meneer misschien best om de hoek even bij de whiskyspecialist zou kunnen gaan informeren. Mooi.

wordt vervolgd…

<!–
WriteFlash('’);
//–>Ik heb een korte video-impressie gemaakt van de trip naar Schotland.

Enjoy 🙂

Glasgow – Charleroi – Gent

De volgende ochtend bestond louter uit ontbijten en naar de luchthaven rijden. We leverden onze Zafira terug in en brachten de bagage naar de incheckbalie. De vlucht, die opnieuw vertraging had (en ik maar denken dat Ryanair zo stipt is), verliep verder vlekkeloos, de rit naar huis was bedrukkend stil. We waren allemaal tot het besef gekomen dat onze prachtige uitstap op zijn einde gekomen was. Jammer. Ik had gerust nog een paar dagen in Schotland willen blijven.

We hebben wel een heleboel prachtige foto’s en geluidsopnames van de verschillende rondleidingen, die ons in staat zullen stellen het whiskyboek dat we momenteel aan het voorbereiden zijn, te vullen met tal van interessante weetjes en anekdotes. We zullen u op de hoogte houden van dit project. Het wordt een gids voor whiskyliefhebbers met een zeer persoonlijke inslag en een grote dosis humor. You’ll like it.

Ook hebben we enkele leuke flessen gescoord op deze trip. Zo kon ik mijn persoonlijke verzameling van Auchentoshan uitbreiden met de 18 Year Old Sherry Matured (oude verpakking), de 2009 én 2010 Festival flessen en de 21 Year Old. Voeg daarbij een flesje Auchentoshan new make en de ‘bottle your own’ 13-jarige, alsook het mooie doosje Stillman’s Collection met new make, 1 year old en 2 year old spirit, en je kan niet anders dan een happy camper zijn.

Daarnaast bracht ik ook nog enkele miniatuurtjes mee (het kunnen niet allemaal full bottles zijn, hé – ik had zowel budget- als bagagegewichtmatig een limiet, natuurlijk) en whiskysnoepjes van Edradour.

En natuurlijk een heleboel informatie om de volgende Schotlandreis probleemloos te plannen. Want we hebben natuurlijk stiekem al plannen om volgend jaar terug te keren naar Schotland voor meer research. Wellicht wordt het een weekje Islay. Dat mag eigenlijk toch niet ontbreken. We zien wel.

Dit is een overzichtje van de whisky die we ter plekke proefden:

• Auchentoshan 12 Year Old
• Auchentoshan Three Wood
• Auchentoshan 21 Year Old
• Auchentoshan 1978 30 Year Old Bourbon Barrel Matured
• Auchentoshan New Make Spirit
• Auchentoshan 20 Year Old Bourbon Barrel (blender’s sample)
• Auchentoshan 20 Year Old Sherry Butt (blender’s sample)
• Auchentoshan 1979 Sherry Hogshead cask 4561 (blender’s sample)
• Auchentoshan 1996 13 Year Old Bourbon Barrel (bottle your own)
• Auchentoshan 1997 Sherry Butt 446 (blender’s sample)
• Auchentoshan 1998 Sherry Hogshead 622 (blender’s sample)
• Benromach 10 Year Old
• Daluaine Cask Strength (G&M shop exclusive)
• Blair Athol Fauna & Flora
• Deanston 12 Year Old
• Macallan 15 Year Old
• Balvenie Doublewood
• Caol Ila 1997 G&M Connoisseurs Choice

Ik zou, tot slot, mijn reisgenoten willen bedanken.

Niek en Ilse (vrienden sinds mensenheugenis met dezelfde passies): jullie organisatorische skills hebben ons op het rechte pad gehouden en er voor gezorgd dat we meer konden doen en zien, dan we oorspronkelijk gepland hadden. Het was onze eerste echte reis samen, wat toch altijd een beetje afwachten is, maar van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat was het genieten van jullie gezelschap, humor en common sense.

Sofie, mijn dearly beloved, ik heb je al van de ene kant van de wereld naar de andere meegesleurd, soms voor doeleinden waarmee jij geen enkele affiniteit hebt en toch blijf je optimistisch en maak je er het beste van (ik probeer dat natuurlijk te compenseren…). Je bent mijn geweten, klankbord en gezond verstand (lees: knip op de beurs) als ik weer eens op zo’n bijzondere queeste vertrek. Zonder jou zou me dit nooit lukken. Ik ben een gelukkig man met zo’n vrouw aan mijn zijde. Bedankt, liefste.

The End

Mark Dermul

Whivie.be

Glenlivet – Glasgow

Na de rondleiding van de Glenlivet distillery, die alles bij elkaar nog geen half uur in beslag nam, werden we behendig naar de shop geleid. Maar de delegatie van Whivie had andere plannen. We haalden onze Guardians of Glenlivet kaartjes boven, alsook de sleutel die ons toegang zou geven tot de mysterieuze (nou, ja) bibliotheek van George Smith.

Ook dat is natuurlijk een PR-truuk, want de bibliotheek ligt op de eerste verdieping van het vernieuwde gebouw. Maar het is wel een leuke replica, waar niet alleen oude boeken staan uit de begindagen van de distilleerderij, maar ook de volledige range van Glenlivet in een cabinet on display staat.

Glenlivet Cellar Collection 1983 French Oak Finish

Maar het beste van al was natuurlijk dat we, als Guardians, een speciale dram kregen aangeboden. Het betrof de 1983 French Oak Finish uit de legendarische Glenlivet Cellar collection. We namen er de tijd voor…

Ondertussen was het 17u voorbij en we hadden nog een hele rit voor de boeg. Glasgow was meer dan driehonderd kilometer verwijderd. Dus sprongen we achter het stuur van de Zafira en zetten de automaat in ‘drive’.

Haggis

Tegen de tijd dat we Dalwhinnie opnieuw passeerden, ging de zon al onder. Ze dompelde de heuvels in een warme, gouden gloed. Een prachtig schouwspel. Drie uur later kwamen we aan in Glasgow, die gehuld was in duisternis. We waren uitgeput, maar wilden toch nog een restaurant vinden waar haggis op het menu stond. Maar het bekendste restaurant liet verstaan dat ze de keuken net gesloten hadden. Miljaar! Maar geen nood. De lieftallige receptioniste van het Thistle Hotel, waar we verbleven, belde de chef en kon hem overtuigen haggis voor me klaar te maken.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik het niet slecht vond, maar dat ik tevens niet onder de indruk was. Misschien omdat het op een ‘toeristvriendelijke’ manier werd geserveerd? Hoe dan ook, nadien trakteerden we onszelf nog op een afzakkertje (Caol Ila 1997 G&M Connoiseurs Choice, Balvenie Doublewood en Macallan 15 Year Old), alvorens voor een laatste keer ons hoofd in de donzige kussens te laten zakken.

(wordt vervolgd)

Ballindaloch – Glenlivet

Het eerste wat ons opviel is dat Glenlivet Distillery in een prachtige vallei ligt en een bijzonder groot domein beslaat. Het visitor center, dat spliksplinternieuw is en pas in 2009 heropende, bevat naast een interactieve voorstelling van de werking van de distilleerderij, tevens een prachtige shop. Althans, het stuk dat wij er van gezien hebben. Want alvorens de shop te kunnen bezoeken werden we onmiddellijk door onze gidse Michelle, een lieftallige dame die zelf ook behoorlijk graag whisky lust (hoe kan het ook anders?), mee op sleeptouw genomen.

Naast de oude distilleerderij, werd vorig jaar dus een volledig vernieuwde installatie in gebruik genomen. Helaas mochten we enkel van de buitenkant foto’s maken. Binnenin was dit strikt verboden!

In de nieuwe fabriekshal (for lack of a better word) wordt de wash geprepareerd in een grote roestvrijstalen mash tun, alvorens te vertrekken naar één van de 8 washbacks uit Oregon dennenhout. Die zijn maar liefst 6 meter diep en kunnen per stuk zo’n 38.000 liter wash bevatten.

Het stillhouse in het nieuwe gebouw heeft 4 koppels aan het werk: 4 wash stills aan de ene kant tegenover 4 spirit stills aan de andere kant. Het geheel wordt door één man bestuurd vanachter een bureau met een hypermoderne computer. We zien in beide rijen stills de inhoud koken en in de spirit safe zijn we nog net getuige van de feints van de huidige run alsook de foreshots van de volgende run. De middle cut maken we al niet meer mee, want we worden weer verder geleid.

In één van de vele warehouses staan we oog in oog met een hoog opgestapelde reeks vaten, waarvan blijkbaar al is uitgemaakt welke voor de 12 Year Old en de 18 Year Old zullen dienen. De rijen zijn voorzien van kleine plakkaten waarop dit reeds wordt aangegeven. Het Engelendeel is prominent aanwezig en ruikt voortreffelijk. Het oudste vat, althans in dit warehouse, dateert van 1962 en had bij de laatste controle nog een ABV van 44%. Michelle liet verstaan dat het de bedoeling is dit als een 50 Year Old op de markt te brengen. Maar het zal niet voor de gewone sterveling zijn, want ze schat de prijs per fles tussen de £5.000 en de £10.000. Ouch!

We worden vlotjes de tasting room ingeleid, waar zowel de 12 Year Old, de 1991 Nadurra Triumph (een gerstesoort) en de 18 Year Old staan te wachten om geproefd te worden (weliswaar één glas per bezoeker). Daar krijgen we naast een geschiedenisles (George Smith’s pistolen, waarmee hij zich na legalisering moest verdedigen tegen de illegale stokers lagen in de tentoonstellingsruimte!) ook nog enkele leuke tips voor het proeven van whisky met water en zelfs ijs. We hoorden een andere gids (die met een groep Duitse studenten op pad was geweest) het volgende zeggen: ‘If you add too much water to the whisky, don’t panic. Simply add more whisky.’ Geweldig, toch? Tot slot werd ons nog meegegeven dat de 1991 Nadurra Triumph niet langer geproduceerd wordt. Dus als je die nog op de kop wil tikken, dan moet je het nu doen. En prompt werden we naar de shop geloodst waar de fles in grote hoeveelheid te koop werd aangeboden. Menig bezoeker stapte met een fles naar buiten. PR works wonders.

Maar wij bezochten de shop niet. We riepen Michelle er weer bij, want hadden we nog andere plannen…

(wordt vervolgd)

Elgin – Benriach – Longmorn – Speyburn – Glen Grant – Aberlour – Tormore – Glenlivet

De autoweg A941 is bezaaid met distilleerderijen en we maakten van de gelegenheid gebruik om af en toe te stoppen en foto’s te maken. Helaas waren ze stuk voor stuk gesloten (of zelfs gewoonweg niet open voor het publiek) en konden we dus geen rondleidingen meepikken of shops bezoeken. Maar dat neemt niet weg dat we enkele mooie stops konden maken.

De eerste distilleerderij die we tegenkwamen was die van BenRiach, net buiten Elgin.

Niet veel verder – en bijgevolg logischerwijze delen zij warehouses – ligt de Longmorn Distillery, die er wat aftands uitziet van de buitenkant.

The Combination of Rothes Distilleries

Nog verder naar het zuiden, nabij Rothes, kwamen we een grote, witte, maar bijzonder lelijke fabriek tegen die op een graandistilleerderij leek. Het bleek om ‘The Combination of Rothes Distilleries’ te gaan, een fabriek waar de distilleerderijen uit de omgeving hun afval – het zogenaamde draff – laten verwerken tot veevoeder.

Nog verder naar het zuiden, tussen Rothes en Aberlour, stak opnieuw een pagodevormig dak boven de boomtoppen uit. We hadden geen idee welke distilleerderij we gevonden hadden, maar zouden daar snel achter komen. Het bleek te gaan om Speyburn Distillery, Hoewel niet open voor publiek, konden we de gebouwen toch gemakkelijk benaderen. De distilleerderij was duidelijk in operatie, wat bleek uit de rook die uit de schoorsteen kwam;

We vervolgden onze weg en kwamen nog enkele wegwijzers tegen die verwezen naar Glen Grant, Glenfarclas, de Speyside Cooperage en Glenfiddich. We passeerden zelfs de bekende Highlander Inn. Tot slot kwamen we terecht bij één van Schotlands meest gefotografeerde bruggen: The Old Bridge of Livet, op een steenworp van onze bestemming: de Glenlivet Distillery.

We waren perfect op tijd voor onze afspraak van 16u met gidse Michelle voor de rondleiding van één van ‘s wereld best verkopende malts.

(wordt vervolgd)

Forres – Findhorn – Elgin

Hoewel we zaterdag onze afspraak met Benromach misten, wilde we de distilleerderij toch graag bezoeken. Ook al wisten we op voorhand dat de distilleerderij in Forres, zo’n halfuurtje rijden van Elgin, op zondag gesloten is, maakten we de verplaatsing. De distilleerderij lag er vanzelfsprekend verlaten bij, maar dankzij de zon op de witte gebouwen konden we toch enkele mooie foto’s maken.

Niet ver van Benromach, dat in een industrieterrein ligt, aan de overkant van de spoorweg en slechts tien minuutjes rijden, ligt de historische site van de Dallas Dhu distilleerderij, die ondertussen gesloten is. Maar je kan er nog wel een rondleiding krijgen en een leuk ingerichte shop bezoeken. Vreemd genoeg verbiedt een oude wet de verkoop van whisky voor 12u30 op een zondag. We konden dus niets kopen, behalve een leuke sjaal voor Dearly Beloved.

Findhorn

Vanuit Forres vertrokken we naar Findhorn, een pittoresk vissersdorp ten noorden van Forres en Elgin. Daar gingen we even uitwaaien op het keienstrand. Onderweg kwamen nog een basis van de RAF tegen in Kinloss (what’s in a name?) waar Niek, militaire-vliegtuigen-liefhebber, een Nimrod gestationeerd zag staan.

We reden terug naar Elgin om een lichte lunch te nuttigen alvorens naar Glenlivet te trekken. Onderweg zagen we langs de kant de pagodevormige daken van Glen Moray boven de boomtoppen uitsteken. Reden genoeg om even te stoppen, leek ons. Helaas was ook hier het visitor center gesloten, maar de deur van het stillhouse stond open, waardoor we toch een blik naar binnen werden gegund.

In het centrum van Elgin heerste een leuke drukte en konden we in Café Ecosse op High Street genieten van een baked potato en Diet Coke, alvorens onze trip zuidwaarts te vervolgen.

De route naar Glenlivet zou ons opnieuw langs een heleboel distilleerderijen leiden. Waar mogelijk sprongen we even uit de auto om – opnieuw in quasi-Japanse stijl – ons fototoestel zijn werk te laten doen…

(wordt vervolgd)

Elgin

We bereikten de bekende whisky shop van Gordon & Macphail twee minuten voor sluitingstijd. We mochten dan ook van geluk spreken dat de retail manager, Mark Angus, nog aanwezig was. Hij was ook bereid om ons toch nog een rondleiding te geven, ondanks het late uur. We waren hem uiteraard zeer dankbaar.

De shop in South Street, hartje Elgin, is reusachtig en opgedeeld in verschillende secties: voeding, wijnen en andere spirits, boeken en kleding en – uiteraard – een whisky room. Daarin staan meer dan 1500 single malts uit alle hoeken van de wereld. Zowel de standaardbottelingen als de flessen van Gordon & Macphail zelf staan hier vanop het schap naar je te lonken.

Er is ook een aparte afdeling volledig voorbehouden voor de expressies van Benromach, de distilleerderij in Forres waarvan G&M tevens eigenaar is.

Mortlach 70 Year Old

In enkele glazen kasten staan overigens, veilig achter slot en grendel, enkele exclusieve flessen zoals de Ardbeg Double Barrel (meer dan 10.000 pond!), de Dalmore Candela en – deze mocht uiteraard niet ontbreken – de oudste single malt ter wereld momenteel verkrijgbaar: de Mortlach 70 Year Old. Op de vraag hoelang meneer Angus denkt dat de Mortlach de oudste single malt ter wereld zal blijven, krijgen we een angstvallig ontwijkend antwoord: ‘I’m afraid I cannot comment on that.’ Hmm. Ook op persoonlijke vragen zoals ‘met of zonder ijs’ werd de brave man duidelijk gecoacht, want hij liet weten dat die vragen via marketing zouden worden beantwoord. Vreemd, toch?

In de boardroom krijgen we nog wat interessante informatie in de handen geduwd, alsook een geschiedenisles over Gordon & Macphail. Trots legt Mark Angus uit dat ‘zijn’ shop tot Whisky Retailer 2010 werd bekroond door Icons of Whisky (een award die door het Britse vooraanstaande Whisky Magazine wordt uitgereikt).

We krijgen nog een goeie tip inzake een restaurant waar ze authentieke haggis serveren alvorens we afscheid nemen.

Laichmoray Hotel

Op zoek naar dat restaurant, in het Laichmoray Hotel, passeren we een kerk waarin een Thai’s restaurant is ondergebracht. Doh?!

De bar van het Laichmoray (spreek uit ‘lekmeirie’) heeft een indrukwekkende selectie single malts staan. Terwijl de dames zich tegoed doen aan wijn en champagne, bestellen Niek en ik een Blair Athol en Deanston. Helaas serveren ze dan toch geen haggis, behalve in de vorm van een voorgerecht: gefrituurde champignons met haggis. Tja.

Na het diner trekken we naar onze kamer van de Premier Inn, waar we moe maar voldaan in slaap vallen op de zachte bedden. Morgen wordt weer een fantastische dag, ongetwijfeld.

(wordt vervolgd)

Aviemore – Grantown-on-Spey – Ballindaloch – Aberlour – Craigellachie – Rothes – Elgin

OK, ik ben een idioot. Laat dat bij deze meteen uit de wereld geholpen zijn. Het zal u niet verbazen dat ik speciaal voor deze reis een kilt kocht en die trots droeg terwijl ik met mijn gezelschap van de ene distilleerderij naar de andere reed. Ondanks het feit dat we op heel onze reis slechts twee of drie mensen met kilt zagen rondlopen (waar ik me uiteraard geen bal van aantrok) en ik af en toe een gekke blik moest verdragen (tiens, dat had ik natuurlijk niet verwacht), duurde het totdat de mensen van Dalwhinnie me hierop aanspraken voordat ik mijn grote stomheid besefte.

Het was de dame achter de balie van de whiskyshop in Dalwhinnie die me er op attent maakte dat ik mijn kilt… achterstevoren droeg! Met het schaamrood op de lippen deed ik het nodige. U heeft bij deze de toestemming om met mij te lachen, maar niet te lang aub, waarvoor dank. Tot overmaat van ramp werd ik herhaaldelijk gevraagd welke tartan ik droeg en ik moest hen het antwoord schuldig blijven. Na wat ‘googlen’ kwam ik er achter dat het een Campbell of Argyll betrof. Ik moet dringend die geschiedenis er eens op nalezen.

Enfin…

Bij het verlaten van Dalwhinnie, de hoogst gelegen distilleerderij in Schotland, wisten we eigenlijk al dat we ons schema niet zouden kunnen aanhouden. We hadden afspraak bij Benromach in Forres, maar het uur van de laatste toer, 16u, was al zeer nabij. Het zou zelfs al een reeks bijna-flits-momenten opleveren om nog tijdig in Elgin aan te komen, waar we afspraak hadden bij Mark Angus, de retail director van Gordon & Macphail in de gelijknamige whisky shop.

Met spijt in het hart konden we niet anders dan rechtstreeks koers te zetten naar Elgin en Benromach uitstellen tot zondag (goed wetende dat de distilleerderij dan wel gesloten zou zijn). Je moet soms keuzes maken on the fly. Ik meen dat we de goede gemaakt hebben.

Speyside

Na het voorbijrijden van het verkeersbord Aviemore wisten we dat we de Speyside naderden. Eens we Grantown-on-Spey passeerden, zagen we de talloze borden met bekende namen van distilleerderijen langs de weg, zoals: Knockando, Cardhu (Cardow), Glenallachie, Tormore, Aberlour, Glenfarclas, Longmorn en Benriach. Gezien het tijdsbestek konden we ze natuurlijk niet bezoeken. We probeerden wel te vertragen om er een aantal te fotograferen (de Japanse toerist zou groen van afgunst zijn…).

The Dead Grouse

Het is overigens tevens op deze route naar Elgin dat we een dodelijk slachtoffer maakten… Tussen Craigellachie en Rothes konden we een korhoen (grouse) niet meer ontwijken… Het was ongetwijfeld de adrenaline die ons grapjes liet maken over ‘The Famous Dead Grouse’ – waar we ons achteraf wel een beetje om schaamden. Maar het was een ongeluk en we mogen van geluk spreken dat de chauffeur geen ongecontroleerde ruk aan het stuur gaf, maar het hoofd koel hield. Sorry, grouse!

De bekende whisky shop in Elgin van Gordon & Macphail sluit de deuren om 17u. We reden Elgin binnen om 16u45 en moesten nog op zoek… Zouden we het redden?

(wordt vervolgd)

Glasgow – Muthill – Pitlochry – Dalwhinnie

Het ontbijt was nog maar net verorberd of we zaten alweer achter het stuur. Vandaag zou een lange rit worden. Eindbestemming: Elgin.

En hoewel we via de autosnelweg M80 (en daarna A80) wellicht relatief snel naar onze eindbestemming zouden geraken, opteerden we voor de zogenaamde Touristische Route, die ons langs kleine weggetjes (met verdomd veel bochten), over prachtige heuvels en voorbij ontelbare gehuchten naar Pitlochry zou brengen, waar we onze eerste tussenstop voorzagen.

Zo’n rit door de Schotse heuvels met een vreemde auto, die bovendien een automatische schakeling heeft, aan de linkerkant van de weg is vermoeiender dan ik oorspronkelijk kon vermoeden. Dus zetten we ons al even aan de kant, om op adem te komen, in het onooglijke dorpje Muthill, nabij Crieff. We werden aangetrokken door een prachtige ruïne van een kerk met bijhorende begraafplaats.

De Schotten dragen hun doden duidelijk in het hart, want deze begraafplaats was perfect onderhouden. Er lagen geen recente graven (het ‘jongste’ graf was één van 1987), maar een heleboel zerken droegen data van de 19e en 20e eeuw. Het oudste graf dat we vonden, dateerde uit 1815!

The Famous Grouse Experience

Daarna zetten we onze toch voort. Niet ver buiten Crieff stootten we per ongeluk – we hadden dit niet gepland en de locatie stond dus niet op onze route aangegeven – op de Glenturret distillery, die meteen de plek is waar je de Famous Grouse Experience kan meemaken. Voor de shop staat een standbeeld ter ere van Towser, de kat die de distilleerderij jarenlang ‘muizenvrij’ hield. We hielden hier slechts een korte stop (met bezoek aan de shop natuurlijk).

We reden verder langs Loch Earn en helemaal rond Loch Tay tot in Aberfeldy. Van daar reden we door naar Dull (wat ‘saai’ betekent en waar ze een Adventure Safari Park hebben, wat een contradictie!), zo langs Weem en dan over de Tummel Bridge aan (wat had u gedacht?) Loch Tummel, waar we een lichte (en lekkere!) lunch genoten in Queens View. Wat een uitzicht!

Edradour

Een beetje buiten het centrum van Pitlochry kwamen we aan bij de eerste distilleerderij die we gepland hadden te bezoeken: Edradour. Bekend om zijn pittoreske omgeving gingen Niek en Ilse wat natuurfoto’s schieten, terwijl Sofie en ik de distilleerderij bezochten en enkele miniatuurtjes op de kop tikten in de shop (waar we vreemd genoeg door een Duitstalige verkoopster werden bediend). Naast de expressies van Edradour (waarvan we er al een hele reeks proefden), stonden er ook talloze bottelingen van de Signatory Vintage Whisky Company te pronken.

Omdat we al wat achterliepen op schema, besloten we terug de autosnelweg (A9) te nemen. Niet dat we veel keuze hadden. Het is de enige manier op hoog in de bergen de distilleerderij Dalwhinnie te bereiken. Dat was dan ook meteen onze volgende halte…

Dalwhinnie

Ook hier hielden we slechts even halt. We konden ons helaas niet veroorloven de tour van de distilleerderij te doen, want we werden een uur later (wat we al niet meer zouden halen) verwacht bij Benromach in Forres. Dus… korte sanitaire stop, foto’s genomen op zijn Japans, enkele miniatuurtjes gescoord in de shop en hop – weer op weg.

(wordt vervolgd)

Clydebank – Glasgow

Elke rondleiding die Auchentoshan aanbiedt wordt (zoals bij de meeste distilleerderijen) afgesloten met een dram. Hiervoor namen we plaats in de bijzonder smaakvol ingerichte bar op de eerste verdieping van het reeds verlaten en gesloten visitor center (het was al na 18u). Ik wees Jeremy erop dat de bar de vorm heeft van de bodem van de nieuwe flessen van Auchentoshan, een vergelijking die Jeremy nog niet had opgemerkt. Hij kon niet bevestigen dat dit een bewuste keuze was. In de wandkasten stonden nog enkele exclusieve flessen, waaronder de 50-jaar oude Auchentoshan 1957 (slechts 191 flessen wereldwijd). We kregen zowel de door ons gekende Three Wood als de 21 Year Old te proeven (die laatste had ik me overigens aangeschaft in de shop en smaakte geweldig!).

Blender’s Room

Na een bijzonder interessant, gezellig en leerzaam gesprek over whisky in het algemeen, Auchentoshan in het bijzonder en onze plannen voor het boek, vond Jeremy de tijd aangebroken om het (normaliter ontoegankelijke) heiligdom van de master blender te betreden. Wat een magische plek! In het cabinet tegen de wand staan meer dan dertig verschillende samples van vaten waarmee de master blender aan het werk gaat om te beslissen wanneer een vat klaar is voor botteling. Daarnaast stonden er ook een aantal referentiewhisky’s (eveneens van andere distilleerderijen) op het schap en in de wandkasten flessen uit ver vervlogen tijden (zoals een 18 Year Old uit de jaren ’60 van de vorige eeuw).

Wij kregen het voorrecht om een sample te proeven van twee 20-jarige Auchentoshan’s, de ene gerijpt op een sherryvat, de andere op een bourbonvat. De meningen waren verdeeld. Mijn persoonlijke voorkeur ging uit naar het bourbonvat. Daarnaast mochten we tevens een sample uit de kast uitkiezen om te proeven. Daar zat onder andere een Auchentoshan 1979 bij. Heerlijk! En het feit dat dit Toshan’s zijn die momenteel niet beschikbaar zijn voor het publiek gaf er natuurlijk een extra dimensie aan. De 1978 Bourbon Barrel Matured 30-jarige, te koop voor 350 pond en gelimiteerd tot 480 flessen, mocht ik eveneens aan de lippen zetten. En dan was er natuurlijk nog de 50-jarige 1957… Ah, wat een avond!

Rond 20u30 namen we afscheid van elkaar op een manier die buitenstaanders zouden omschrijven als het afscheid tussen familieleden die elkaar al lange tijd niet meer gezien hadden. En zo voelde het eigenlijk ook aan. Ik ben na vandaag, meer dan ooit, a Toshan man! En Jeremy Stephens, de Head Distiller van Auchentoshan? Die is nu part of the tribe!

De rit naar het hotel in Glasgow was kort, het eten lekker, het bed zacht. Veel meer valt er over de stad niet te vertellen, want we kwamen er niet toe ze te zien… De volgende ochtend moesten we vroeg op om de rit naar Speyside in te zetten met Elgin als einddoel.

(wordt vervolgd)

Prestwick – Kilmarnock – Clydebank – Glasgow

Na een vertraging van zo’n 180 minuten, steeg onze Boeing op van Charleroi om ons na anderhalf uur veilig neer te zetten om de luchthaven van Prestwick, een halfuurtje ten zuiden van Glasgow.

Even later zaten we veilig en wel in onze Vauxhall Zafira (met het stuur aan de verkeerde kant!) en vertrokken we richting Auchentoshan.

Johnnie, Stop Walking?

Eerst maakten we een kleine tussenstop in Kilmarnock, waar de grote bottelingplant van Diageo staat. Het is vanuit deze reusachtige fabriek dat Johnnie Walker vertrekt. Lang zal dat niet meer duren, want Diageo plant deze fabriek binnenkort te sluiten. Dat zit de lokale bevolking uiteraard niet lekker.

Daarna aten we, om een fond te leggen voor het proeven van whisky bij Auchentoshan, een meeneem maaltijd uit een kebabzaak langs de weg. Dit was wellicht de slechtste maaltijd ooit die ik naar binnen werkte. Wie mij kent, weet dat ik normaliter altijd proper mijn bordje leeg eet, maar voor deze wansmakelijke schotel heb zelfs ik gepast. Miljaar!

Auchentoshan

Dan eindelijk aangekomen bij Auchentoshan. De wet van Murphy zorgde ervoor dat de distilleerderij zelf twee dagen voordien getroffen werd door flash floods, waardoor de machinerie allemaal stilstond (de motoren waren uitgebroken om te laten drogen). De productie zal voor minstens een week stilliggen. Dat neemt niet weg dat de Head Distiller, de supersympathieke Jeremy Stephens, ons met veel plezier mee op sleeptouw nam.

Aangezien hij ons een ‘niet-voor-normale-stervelingen-beschikbare-behind-the-scenes’-toer van meer dan twee uur ging geven, raadde hij ons aan eerst onze aankopen te doen (aangezien de shop sluit om 15u en wij dan nog niet klaar zouden zijn). Zo gezegd, zo gedaan.

Jeremy nam ons dan mee op sleeptouw voor een bijzonder leerzame toer, waarin alle aspecten van het productieproces tot in alle details werden belicht. We mochten zoveel foto’s maken als we wilden en de toer volledig opnemen (aangezien deze als research diende voor het boek dat we momenteel aan het bij elkaar schrijven zijn – daarover (veel) later meer).

De inleiding ging uiteraard over de ingrediënten en de verwerking ervan in de mash tun, die volledig leeg en gereinigd was (gezien de recente overstroming). Auchentoshan beschikt momenteel over 4 washbacks waarin zo’n 38.000 liter van het bierachtige goedje de fermentatie ondergaat. Jeremy liet ons proeven van dit ‘bier’ – het deed ons denken aan een licht zurig witbier.

Daarna kregen we de drie distillatiekolven, de zogenaamde stills, te zien, alsook een woordje uitleg over de spirit safe en de verwerking van de low wines tot uiteindelijke spirit. Hoewel we de spirit proefden (en die was heel duidelijk Auchentoshan-style), lieten we de foreshots en feints begrijpelijkerwijs voor wat ze waren. De spirit had een ABV van 81%. Jeremy was zo vriendelijk ons een sample van 100ml voor de verzameling af te vullen.

Bottle Your Own

Tot slot bezochten we een warehouse, waar de vaten liggen te rijpen. Tot voor kort was het de distilleerderij zelfs verboden om publiek toe te laten tot de opslagplaats. In het dunnage warehouse (dus maximaal drie hoog gestapeld) dat wij bezochten rijpen momenteel zo’n 1.500 vaten, waarvan het grootste deel bourbon barrels, een kleiner deel sherry hogsheads en een nog kleiner aantal (ik telde er een zestigtal) wijnvaten. Na ook hier de nodige uitleg te hebben verkregen en ons vergaapt te hebben aan al dat moois, mochten we ons eigen flesje afvullen van een 13-jaar oude Auchentoshan, gedistilleerd in november 1996 (net geen 14 jaar). We proefden hem eerst uitgebreid, zowel neat als met een beetje water (hij was beter zonder, vond ik) en vulden dan een flesje van 200ml (mijn budget kon een fles van 700ml niet meer trekken), dat Jeremy daarna personaliseerde voor me. Dit was de 100e fles die werd afgevuld van dit vat, dat in januari 2010 uitverkoren werd voor het bottle your own­-programma van Auchentoshan. De verwachting is dat het nog een klein jaar zal meegaan.

Daarna liepen we in de ondergaande zon nog even rond de distilleerderij waarbij we enkele plekjes te zien kregen die normaal niet toegankelijk zijn, de prachtige opslagplaats voor de gist om dan via de de ondertussen lege parking en gesloten visitor center terug naar binnen te gaan. Jeremy nodigde ons namelijk uit voor een dram in de bar. We would get more than we bargained for…

(wordt vervolgd)