Op woensdag 9 februari kwamen een aantal whiskyliefhebbers samen in Den Enghel in Gent om de line-up te proeven van Benromach (+ twee extra’s uit de stal van Gordon & Macphail), gepresenteerd door niemand minder dan Juliette Buchan, de Brand Ambassador van Benromach, de kleinste operationele distilleerderij in Schotland.
Juliette is 50% Frans, 50% Schots, maar 100% sympathiek en werkt ondertussen 4 jaar voor Gordon & Macphail, de bekende onafhankelijke bottelaar, die tevens de prachtige whiskyshop in Elgin runt. Ze kreeg de bende – die best wel rumoerig was – makkelijk op de hand. Ze begon haar uiteenzetting met een korte voorstelling van de distilleerderij en haar crew… die twee man sterk is. Op Benromach werken twee mensen, de Manager en de Master Distiller.
Gordon & Macphail kocht de distilleerderij in 1993 en werkte tot 1998 aan de modernizering, alvorens te beginnen distilleren. Volgens Juliette onderscheidt Benromach zich door het feit dat ze zo veelzijdig zijn en bijzonder uiteenlopende whisky’s op de markt brengen. En ze voegde meteen de daad bij het woord (via haar gewillige gietslaaf van de avond, organisator Jeroen van The Bonding Dram).
Benromach 10 Year Old, 43% (32 EUR)
Deze Benromach 10 Year Old is één van de weinige expressies met een leeftijdsvermelding uit de range. Hij heeft een volle gouden kleur met een bronzen schijn (voor zover dat te zien was in de duisternis van het proeflokaal). De neus geeft hooi, karamel, peren, rozijnen en spreidt tevens een lichte rokerigheid tentoon. Dat is te danken aan de geturfde mout (15ppm) die hier gebruikt werd. Op de tong heb ik peper bij de aanzet en heel wat donker fruit (sherryinvloeden), maar ik krijg ook de associatie met jong hout. Een groene twijg in de mond, terwijl ik door het bos wandel. De afdronk is lingering en warm. Deze Benromach is samengesteld uit 80% bourbonvaten en 20% sherryvaten die 9 jaar lang rijpten alvorens samengebracht te worden voor nog een extra jaartje in een oloroso sherryvat.
Benromach Organic, 43% (38 EUR)
Kijk, wat je niet mag doen is ‘Organic’ verwarren met ‘Green’, want dat kan tot vreemde discussies leiden. Maar deze Benromach Organic is – ah, ja – ‘organisch’ geproduceerd. Dat is althans wat de Soil Association er van denkt. De gerst en het water zijn organisch, maar dat hoeft weinig betoog. Ook het distillatie- en rijpingsproces worden flink gecontroleerd om helemaal als organisch te kunnen worden bestempeld. Zo wordt deze whisky gerijpt in virgin oak uit Missouri en in een apart deel van het pakhuis bewaard. Een deel waar nog kaas wordt gebruikt om de muizen te vangen, in plaats van pesticiden. Allemaal nogal gimmicky, maar de whisky is daarom niet minder goed. Ook deze werd gestookt van geturfde mout op 15ppm, wat opnieuw voor een lichte turfrook zorgt, maar ik krijg vooral aardetonen en gist na de initiële fruitige punch. Op de tong heb ik roggebrood met marmelade en een tikkeltje peper. De afdronk is gekruid en middellang.
Benromach Origins (batch 2), 50% (48 EUR)
Ik proefde eerder al de Benromach Origins, batch 1, die geproduceerd werd met Golden Promise. Deze werd gestookt van Optic, een andere gerstesoort. Hij rijpte gedurende 11 jaar op port pipes en dat zorgt voor een fantastische neus. Ik heb heel wat rood fruit (aardbeien!), sinaasschil, pruimtabak, chocolade en amandelen. Iemand omschreef het als ’tartelletjes’, wat zoveel betekent als zoete fruittaartjes. De neus keert in volle glorie weer op de tong, zij het wel pittig gekruid. En hoewel de afdronk kort en zoet is, was dit toch de beste Benromach van de avond voor mij (niet voor de groep). Hij is heel lekker zonder water, maar de toevoeging van een paar druppels zorgt voor nog meer fruit zoals citrus en zelfs een beetje banaan. Hij wordt dan wel wat droger op de tong. Geweldige whisky.
Benromach Peat Smoke, 43% (36 EUR)
Deze strokleurige whisky is 8 jaar oud, rijpte exclusief op bourbonvaten en werd gestookt van geturfde gerst op 35ppm. Maar vreemd genoeg vertaald zich dit niet in de neus. De turf blijft goed verstopt achter een zoete neus van toffee en limoen. Verrassend. Ook op het palate blijft hij zacht, zoet en slechts licht geturfd. Pas op het einde krijg je een tikkeltje assen in de mond, maar helemaal niet zoals dat met een Ileach het geval zou zijn. De afdronk is zoet, maar wel bijzonder kort. Een goeie introductie voor wie nog geen kennis maakte met peaty whisky, maar voor echte peatheads ongetwijfeld een pussywhisky. Toch eindige hij – voor mij persoonlijk – op de tweede plaats.
Benromach 1981 Cask Strength, 58,1% (111 EUR)
De mooie bronzen kleur verraadt onmiddellijk het sherryvat. Het blijkt een refill te zijn, maar welk type sherry kan Juliette ons niet zeggen. Maar zeker geen Oloroso of PX, want dat zouden de marketingjongens (en -meisjes) zeker op het etiket hebben gezet, meent ze. Hij is maar liefst 26 jaar oud en geeft appelsien, kaneel en appeltaart op de neus, aangevuld met een toefje zurigheid zoals een ananas. Op de tong krijg je daar nog bessen bovenop en wat zoethout, alvorens zachtjes te sterven in een middellange, kruidige afdronk. Een terechte derde plaats in mijn persoonlijke top drie van de avond.
Daarmee eindigde het Benromach gedeelte en ik moet zeggen dat het mij zeer goed is meegevallen. Ik had – onterecht dus, zo bleek – mijn verwachtingen niet al te hoog gespannen. Maar ze werden meer dan ingelost.
Daarna kwam Eric Vermeire, importeur van Gordon & Macphail in dat kleine landje van ons, nog twee speciallekes presenteren.
Glen Keith 1968/2010 42 Year Old Connoisseurs Choice Gordon & Macphail, 46% (143 EUR)
Dat Glen Keith, gebouwd in 1957 (of 1958 al naargelang de bron) en gelegen tegenover de pittoreske Strathisla distilleerderij, goed spul kon maken, weten we al langer. Afgezien van de middelmatige officiële release zijn de independents die we tot hiertoe proefden goed tot ronduit geweldig. Ik keek dan ook enorm uit naar deze 42-jarige Speysider van G&M. Hij stelde niet teleur, hoor. Het was werkelijk de beste whisky van de avond (en neen, wij zijn geen snobs die de whisky uitgekozen hebben voor zijn leeftijd, maar staat niet in mijn top drie omdat ik enkel rekening hield met de 5 Benromach flessen en de laatste twee hors concours beschouwde). Allerlei kruiden, ja very spicy op de neus met babykoekjes en banaan, maar het is de gember die de boventoon voert. Weinig nieuwe elementen op de tong, maar flink gekruid zet deze je toch in vuur en vlam. De lange zoete afdronk doet je even vergeten waar je bent. Wake me up before you go-go (want je bent mijn bob…).
Ardmore 1991/2007 15 Year Old CASK Gordon & Macphail, 57,3% (73 EUR)
De proeverij afsluiten doen we met deze 15-jarige, op vatsterkte gebottelde, Ardmore. Het is een vatting van 4 refill bourbonvaten: 6167, 6168, 6169 en 6170. Ik heb nog maar bitter weinig ervaring met Ardmore. De enige die ik al dronk was de traditional (op Opa Eddy’s 65e verjaardag) en ik maakte toen geen notes. Ik herinner me vaag nog dat hij wat geturfd leek, maar stond er op dat moment niet bij stil. Deze viel mij echter wat tegen. Om niet te zeggen dat ik hem gewoon niet lekker vond. De neus was voor mij wat toffee en wit fruit, maar dat werd flink verdrongen door koeiehuid, hooi, de turf en… euh… gas! Ik kreeg het navulsel van Oma’s aansteker in de neus. Het palate was dan al niet meer te redden, ondanks de bijzonder pittige aanzet en de lange afdronk. Heb maar gauw mijn mond gespoeld met een Macduff 2000 for The Bonding Dram!
We maakten nog even een praatje met Juliette en Eric (maar niet te lang, want vandaag gaan we niet blijven plakken, hebben we onze bobette beloofd) en nemen dan afscheid van een heleboel bekende gezichten. Afronden zou ik dan ook willen doen met een welgemeende ‘dank u’ aan mijn tafelgenoten Dersou-met-het-verstopte-rechter-neusgat, Jonas-met-het-mooie-rode-hemd, Wiet-smokertje-waarvan-ik-de-naam-niet-meer-weet-(sorry) en zijn Ik-maak-graag-veel-lawaai-vriend, Ilse-de-bob(ette) en Niek-met-het-grote-fototoestel-dat-wellicht-één-en-ander-moet-compenseren. We hebben ons weer goed geamuseerd. And we never wasted good wood, eh, Dersou (je moet erbij geweest zijn om deze te snappen, sorry).
Op naar de volgende en tot dan… May the Malt be with you!
ERRATUM: Benromach, de kleinste operationele distilleerderij in Speyside (niet Schotland, want dat is Edradour – bedankt BB!)