Port Ellen Distillery & Maltings
Port Ellen
PA42 7AH
Isle of Islay
Scotland
Legendarisch
In 1825 werd de Port Ellen distilleerderij opgericht door de McKay familie, die ze in 1831 overdroeg aan John Morrison en Co. Ze bevind zich op de zogenaamde Kildalton-kust, enkele kilometers ten westen van Ardbeg, Lagavulin en Laphroaig.
Van 1836 tot 1920 werd de distilleerderij gerund door John Ramsay en zijn vrouw, die de distilleerderij flink uitbreidden. Onder Ramsay’s leiding werd Port Ellen de eerste distilleerderij die single malt exporteerde naar de Verenigde Staten. En bovendien was het ook de eerste distilleerderij die de spirit safe in gebruik nam, na de goedkeuring van de zogenaamde Excise Act in 1824. Maar omdat men bang was dat het gebruik van dit toestel een negatieve invloed zou hebben op de smaak, moesten er experimenten plaatsvinden. Die taak viel Port Ellen te beurt.
Na de verwerving door DCL (voorloper van Diageo) werd de distilleerderij bijna 40 jaar lang het zwijgen opgelegd van 1929 tot 1967. Van 1967 tot 1983 werd er terug gestookt, maar omwille van de recessie in de jaren ’80 zag DCL zich genoodzaakt Port Ellen te sluiten (ten voordele van Caol Ila en Lagavulin).
De distilleerderij beschikt niet langer over een licentie om te stoken, dus het ziet er naar uit dat Port Ellen geen nieuw leven ingeblazen zal worden, tot groot verdriet van menig liefhebber. Maar precies dat feit – en de steeds schaarser wordende voorraden – alsook de geweldige smaak, hebben van Port Ellen een legendarische whisky gemaakt.
Mouterij
Hoewel de originele gebouwen er nog staan, is de afbraak stilaan begonnen. Zo moest één van de drie pagodavormige daken al plaats ruimen voor de uitbreiding van de Port Ellen Maltings.
Die mouterij werd in 1973 gebouwd naast de distilleerderij en is sinds 1974 constant in productie geweest. Zij gebruikt voor het mouten van gerst de zogenaamde Saladin Box, een geautomatiseerd systeem dat nog het best te vergelijken valt met een grote wasmachine.
Port Ellen Maltings levert overigens geturfde mout voor de meeste andere distilleerderijen op Islay, alsook voor Isle of Jura. Ze levert de mout volgens de vereisten van de distilleerderij in kwestie, dus met verschillende turfniveau’s, uitgedrukt in PPM (phenols parts per million). De turf wordt gestoken op Castlehill Moss, slechts enkele kilometers verwijderd van Port Ellen.
Vandaag is de distilleerderij niet vrij toegankelijk. De Maltings kan je enkel bezoeken tijdens Feis Isle, het jaarlijkse Islay Whisky Festival.
Range
Er is al veel gezegd en geschreven over de immer slinkende voorraden van Port Ellen. Het hoeft geen betoog dat de voorraden slinken, natuurlijk, maar als je weet dat in 1983 Port Ellen een capaciteit had van 800.000 liter per jaar, bestaat de mogelijkheid dat er nog heel wat Port Ellen ligt te rijpen.
Dit wordt voor een deel gestaafd door het feit dat Diageo zelf sinds 2001 een jaarlijkse oplage van 3.000 tot 12.000 flessen lanceerde, maar ook door het onnoemelijk aantal onafhankelijke bottelingen dat jaarlijks verschijnt. Het feit dat de laatste jaren voornamelijk Port Ellen verschijnt van de jaren ’80 spreekt dan weer tegen dat er nog veel Port Ellen voorhanden is… Koffiedik kijken, dus.
Dit zijn de jaarlijkse releases totnogtoe:
2001 – 1st Release 22 year old, 56,2% ABV : 6.000 flessen
2002 – 2nd Release 23 year old, 59,35% ABV : 12.000 flessen
2003 – 3rd Release 24 year old, 57,3% ABV : 9.000 flessen
2004 – 4th Release 25 year old, 56,2% ABV : 5.100 flessen
2005 – 5th Release 26 year old, 57,4% ABV : 5.280 flessen
2006 – 6th Release 27 year old, 54,2% ABV : 4.560 flessen
2007 – 7th Release 28 year old, 53,8% ABV : 5.274 flessen
2008 – 8th Release 29 year old, 55,3% ABV : 6.618 flessen
2009 – 9th Release 30 year old, 57,7% ABV : 5.916 flessen
2010 – 10th Release 31 year old, 54,6% ABV : 3.000 flessen
2011 – 11th Release 32 year old? We zijn in blijde verwachting…
Helaas dragen de flessen Port Ellen – omwille van de schaarste, de hype maar gelukkig ook de kwaliteit van de whisky – stuk voor stuk een heftig prijskaartje dat voor velen hoog tot onbereikbaar is. En verzamelaars zijn natuurlijk gevaarlijke kapers op de kust… Zo betaal je voor de 1st Release uit 2001 toch al gemakkelijk 750 tot 1.000 EUR. En dat is jammer, want Port Ellen is inderdaad een whisky die je moet geproefd hebben!
Port Ellen is terecht legendarisch en een must-have in elk whiskycabinet!
