‘Een uitstapje maken naar een andere drank kan alleen maar leerzaam zijn’, moet Jeroen van The Bonding Dram gedacht hebben, toen hij op 22 april in Denis Foley’s in Gent zijn allereerste rumtasting organiseerde. Jeroen leverde volgend verslag na afloop van de tasting, met een prachtig exposé over het hoe en waarom van deze drank.
‘Rum? Waarom? Een vraag die ik de laatste weken veel te horen kreeg, waarom zou ik whiskyliefhebbers rum voorschotelen? Wel, om de volgende redenen:
Rum is relatief onbekend, de meeste mensen kennen Bacardi en Havana Club maar er wordt in zo’n 100 landen rum gestookt. Zeggen dat rum niet lekker is omdat je geen Bacardi lust, dat is hetzelfde als zeggen dat je geen whisky lust omdat je J&B niet lekker vindt…we weten hier allemaal beter dan dat!
Rum is net als whisky een drank met een geschiedenis die zelfs verder terug gaat dan die van whisky. Whisky is heel lang een regionale drank gebleven, enkel gedronken in de streek waar het geproduceerd werd. Als we whisky eens nuchter bekijken dan is het pas na 1850 echt bekend geworden buiten Schotland, hier in Vlaanderen kwamen de eerste blends pas op na WO II en de eerste single malts in de jaren 1990. Lang voordat whisky aan zijn opmars begon was rum wereldwijd de bekendste drank. Enkele weetjes:
-het ‘vuurwater’ dat je in veel westerns ziet en dat gebruikt werd om te handelen met de Indianen (en om ze onder de knoet te houden) was voor 1850 altijd rum.
-De Royal Navy voorzag al vanaf 1731 tot 1970 een dagelijks rantsoen van ‘half a pint’ rum voor elke matroos.
Rum rijpt op eiken vaten. Elke whiskyliefhebber weet dat onze geliefde eiken vaten de zaligste aroma’s geven aan whisky. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat alle dranken die rijpen op eik de moeite waard zijn om te ontdekken. Dus whiskyliefhebbers, heb geen schrik om even over het muurtje te kijken en ontdek de wereld van de beste rum, tequila, cognac en zelfs de eikgerijpte saké’s zijn heerlijk. Het zal allemaal helpen om uw smaakpallet verder uit te bouwen en nog meer te genieten van die zalig complexe drank die whisky is.
Een introductie:
Het grote verschil tussen rum en whisky is dat whisky gemaakt wordt van granen en rum van suikerriet. That’s it, voor de rest loopt het productieproces grotendeels gelijk => fermentatie – destillatie – rijping. Voor de destillatie gebruikt men net als bij de whisky pot en column still en voor de rijping wordt eveneens gebruikt gemaakt van eiken vaten die vooraf hoofdzakelijk dienden om Amerikaanse whiskey in te maken.
Men onderscheid drie soorten rum op basis van de grondstof:
1. suikerrietsap => Agricole
2. ingekookt suikerrietsap (Virgin Honey) => Classical
3. Melasse => Industriel
Melasse is het restproduct van de suikerproductie. Belangrijk om te weten is dat rum altijd het bijproduct was van de suikerproductie. Het maken van suiker (vroeger een gegeerde ‘specerij’) zorgde voor de grote winsten. Wanneer men al de kristalliseerbare suikers uit het suikerrietsap haalde verkreeg men melasse, dat nog steeds niet-kristalliseerbare suikers bevat die kunnen gefermenteerd worden. Meer dan 90% van de rumproductie ter wereld is Industriel en dus op basis van melasse.
Globaal gezien kan je de rums ook indelen op basis van de taal van hun land van afkomst. De Spaans- en Engelstalige landen maken Industriel en Classical, de Franstalige Agricole. Voila, rum in a nutshell.
De tasting:
1. D’aguiar Demerara 5yo (Guyana, 20€)
2. Zacapa 23anos (Guatemala, 65€/liter)
3. Appleton Vieux 12yo (Jamaica, 31€)
4. Plantation Barbados single cask for The Nectar (Barbados, 39€)
5. Neisson Vieux XO (Martinique, 59€)
6. Barbancourt réserve du domaine (Haïti, 47€)
7. Port Morant single Islay cask by Berry Bros&Rudd (Guyana, 80€)
Tussendoor: Rhum Agricole Blanc van Saint-Etienne (Martinique)
Als eerste een Rum Industriel uit de Demerara-streek in Brits Guyana, blended door de firma D’Aguiar. Demerara werd oorspronkelijk gekoloniseerd door de Nederlanders (1650) maar rond 1730 overgenomen door de Britten die er suikerriet zijn beginnen verplanten. Het overgrote deel van de rum voor de Royal Navy kwam uit Demerara. Een mooie zoete opener, prijs/kwaliteit ijzersterk, marktprijs 20 EUR.
Van Guyana naar Guatemala, een land dat vooral bekend is als koffieproducent. Hier vinden we de Zacapa, een Rum Classical op basis van Virgin Honey. Typisch voor Zacapa is het gebruik van het Solerasysteem, (Glenfiddich Solera Reserva anyone?) wat voor vermenging van oude en jongere rum zorgt. Deze 23 anos bevat dus rum van tussen de 6 en 23 jaar vatrijping. In de whisky is het de gewoonte (en de wet) om de leeftijd van de jongste whisky in de blend te vermelden. In de rum hangt het af van land tot land, soms de jongste, soms de oudste, en in het geval van zo’n Solerasysteem is het eenvoudigweg niet mogelijk om een exacte leeftijd op het product te plakken. Typisch voor Zacapa is ook dat de rum ligt te rijpen op meer dan 2000 meter hoogte.
Peace Man! Over naar Jamaïca voor de Appleton Vieux 12yo. De Jamaïcaanse rums worden wel eens de Islay’s onder rums genoemd door hun aparte smaak. Deze smaak creëren ze onder andere door een heel lange fermentatie, waardoor hun wash veel esters bevat. De Appleton plantage stamt uit 1655, toen de Engelsen Jamaïca gewonnen hebben van de Spanjaarden. Suiker was zo gegeerd dat er menig robbertje voor gevochten werd tussen de toenmalige wereldmachten…om maar te zwijgen van de permanente dreiging van de Pirates of the Caribbean…Arrrr!
Volgend eiland: Barbados. Nu een vakantieoord voor dikke bleke Engelsen, in de jaren 1600 een bloeiende suikerproducent. We proeven de Plantation Barbados Single Cask For The Nectar. Single Cask? The Nectar? Dat kennen we uit de whiskywereld! The Nectar is inderdaad de Belgische whisky-importeur achter het Daily Dramlabel. Mario Groteklaes selecteerde dit vat rum bij de Cognacproducent Ferrand. Ferrand importeert rum in ex-bourbon barrels naar Frankrijk, alwaar ze overgegoten worden in kleine vaten voor een narijping in het Chateau. Deze rum is een echte kokos- & chocoladebom. Ik noem dit al lachend een vloeibare Bounty, heel lekker.
Van de Cognacstreek naar Martinique is een kleine stap. Martinique is nog steeds een Frans overzees departement, zodat een vlucht vanuit Parijs een binnenlandse vlucht is en je er kan betalen in euros. De Franse eilanden produceren hun typische agricole-rhum op basis van zuiver suikerrietsap. Ze noemen het Agricole omdat de stokerijen er echt midden in de velden staan om het gekapte suikerriet zo snel mogelijk te verwerken. We proeven eerst een ongerijpte Rhum Blanc van Saint-Etienne om te ontdekken hoe zo’n agricole smaakt voor hij in de vaten gaat. Nadien proeven we de Neisson Vieux XO om te zien wat vatrijping toevoegt.
Next Stop: Haïti. Het tweede onafhankelijke land in de Americas (na de USA) en de eerste zwarte staat in de geschiedenis. Vroeger de rijkste kolonie van Frankrijk, het voorzag oa in de helft van alle suiker ter wereld. Nu een van de armste landen ter wereld, volledig kaal geplukt en geërodeerd door onze westerse drang naar zoet. We proeven de trots van Haïti, de Barbancourt 15yo Réserve du domain. Deze wordt ook gemaakt van suikerrietsap en rijpt exclusief in Franse Limousin-vaten, wat een heerlijk kruidige toets geeft aan deze Rums. Barbancourt geeft indirect werk aan 20.000 Haïtianen, wat niet niks is in een land waar 70% werkloosheid heerst.
Last Stop: Brits Guyana, terug waar we begonnen zijn. Deze Port Morant is speciaal omdat hij gemaakt is in een houten (!) double pot still, wat een zware karaktervolle rum geeft. Deze rum is aangekocht door de Londense hofleverancier Berry Brothers & Rudd, in ons whiskywereldje gekend voor hun uitstekende single casks. Ze hebben deze rum een narijping gegeven op ex-Laphroaig-vaten uit Islay. In de smaak gaf dit complete schizofrenie bij de aanwezige proevers…is het rum? Is het whisky? Onze hersens speelden een spelletje met onze zintuigen…er zit iets bekend in maar ook iets vreemd…een bizarre maar mooie afsluiter van deze line-up.
Na de degustatie gingen we stemmen (wat we binnenkort weer met z’n allen zullen mogen doen 
). Heel leuk was dat alle geproefde rums iemand konden bekoren want elke rum werd door minstens 2 personen op 1 gezet in de persoonlijke top 3, ik heb nog nooit zo’n diverse stemming gezien op een whiskytasting.
3e plaats => Barbancourt Réserve Du Domaine (Haïti)
2e plaats => Appleton Vieux 12yo (Jamaica)
1e plaats => Plantation Barbados single cask for The Nectar (Barbados)
Hier ga ik mijn epistel afsluiten. Er valt helaas nog zo veel te vertellen…de strijd tussen de wereldmachten om de suikereilanden…de zwarte bladzijde van de slavernij…Napoleon en zijn ijver voor de suikerbiet…en onze geliefde druifluis die er in 1880 voor gezorgd heeft dat rum én whisky een gigantische boost kregen. Maar wie meer wil horen moet me maar inhuren voor een degustatie 
’
Wow, Jeroen, bedankt voor dit (om je eigen woorden te gebruiken) epistel! Het bewijst mijn inziens zonder twijfel dat een uitstapje naar een andere drank inderdaad alleen maar kan zorgen voor een fijnere ontwikkeling van onze smaakpapillen.
Slàinte!
