Whisky uit Zweden.
Het bestaat!

Na een nachtje
doorzakken met Schotse whisky vonden 8 alumni van een Stockholmse academie de
tijd rijp om hun eigen whisky te gaan stoken. Wat in 1999 begon als uit de hand
gelopen grap en experiment werd in 2001 ernst, toen bleek dat de interesse voor
hun product bijzonder groot was.

De eerste single malt
verscheen in 2006 en werd live op de Zweedse televisie uitgezonden. Tien jaar
later is Mackmyra een begrip en staan ze bekend om hun experimenten met
verschillende recepten en vaten. Sinds een paar jaar wordt de originele
distilleerderij niet meer gebruikt (behalve om bezoeker te ontvangen), maar
gaat de productie door in de hypermoderne ‘zwaartekrachtdistilleerderij’.

Het Gentse Proof had
de charmante brand ambassador Anne-Lyse Verneyre gestrikt om de range te komen
toelichten. Wij zakten af.

Het begon met de zeer
toegankelijke, maar in alle eerlijkheid weinig boeiende Brukswhisky. Bruks is overigens Zweeds voor ‘maaltijd’. Het is een
jonge (5 jaar) whisky die koelgefilterd werd en gebotteld op 41,1%. Een
typische aperitiefstijl whisky.

Dan kwam het
vlaggenschip, de Svensk Ek of
Zweedse Eik. Ten tijde van Napoleon trok een van diens generaals naar Zweden en
plantte daar de bomen (het is dus eigenlijk Franse eik…) om zich te voorzien
van voldoende hout om schepen mee te bouwen, mocht er zich een nieuwe oorlog
voordoen. Dat gebeurde niet, dus kregen de bomen een tweede leven als
whiskyvaten. Bij wijze van spreken, uiteraard. Slechts 10% van de Svensk Ek is
effectief op die Zweedse eik gerijpt, de overige 90% rijpte op Amerikaanse eik.
De Zweede eik geeft namelijk een bijzonder heftige kruidigheid. Het werd de
nummer drie van de avond voor de groep.

Ik vroeg Anne-Lyse waar
de whisky tegenwoordig ligt te rijpen. ‘Dat ging ik net vertellen’ was het
antwoord. Mijn tafelgenoot (you know who you are) grapte ‘Allé, nu valt heel
dat meiske haar plan in duigen’. Anne-Lyse vroeg vertaling. ‘Your plan fell in
staves…’ Hilariteit alom. Je moest erbij zijn om het te beleven. Het rijpen
gebeurt ondertussen op verschillende plaatsen, maar ook in een mijnschacht zo’n
50 meter onder de grond, waar de temperatuur constant 7° bedraagt, waardoor het
Engelendeel zich beperkt tot 1 à 2% per jaar.

Naast de core range
had Anne-Lyse ook een gelimiteerde botteling bij uit de Special reeks. We
kregen Special 05 voorgeschoteld,
genaamd ‘Happy Hunting’, die rijpte op een mix van bourbon- en olorosovaten en
een finish had meegekregen op vaten waar wijn van de rode bosbes had gerijpt!
Hij werd gebotteld op 47,2% en was best krachtig.

Heerlijk zoet op
bessen (doh!) ananas, vanille-ijs en witte chocolade. Hij belandde in mijn
persoonlijke top drie van de avond. Niet slecht voor zo’n jong (6 jaar)
beestje!

Veel tijd om er bij
stil te staan kregen we niet, want de Blomstertid
werd al geserveerd. Prachtige naam die ‘bloesemtijd’ beteken en een tijdelijke
seizoenrelease is. Het werd mijn nummer twee van de avond (en tevens ook van de
groep). Hij is samengesteld uit 70% sherryvaten (zowel PX als oloroso) en 30%
kersenhout (vaten geinfuseerd met kersenwijn – ja, ze experimenteren graag!).

Een vettige neus op
boter, kersen, pruimen, rode bessen en melkchocolade, maar ook lekker kruidig.
‘Vloeibare boter met een zoetje’, noteerde ik.

Dan haalde Anne-Lyse
een flesje van 50cl boven. Svensk Rök,
u raadt het al, is de geturfde versie van Mackmyra. Maar ze roken hun gerst met
zowel Zweedse turf (die toch heel anders van samenstelling is dan die van
Islay) en twijgen van de jeneverbessenplant. Het rijpen gebeurt op kleine
vaatjes van 30 liter met spiegels van Zweedse eik wat voor een mooie
rookontwikkeling en kruidigheid zorgt.

De flesjes zijn zo
klein omdat Systembolaget, de Zweedse staatswinkelketen die alle verkoop van
alcohol voor zijn rekening neemt, een aanbesteding had uitgeschreven voor
geturfde Zweedse whisky in kleine flesjes. Mackmyra haalde de opdracht binnen.

De laatste whisky die
Anne-Lyse had meegebracht is wederom zo’n seizoenrelease. Vinterrök is een geweldige whisky, donkerzoet en een tikkeltje
rokerig, die rijpte op een mix van Amerikaans en Zweeds eikenhout, maar wel met
een finish op vaten die voorheen in Noorwegen gebrouwen Scotch Strong Ale
bevatten. En dat proef je. Het was mijn favoriet van de avond (en ook de nummer
één van de groep.

We waren van mening
dat de avond hierbij in schoonheid werd afgesloten, maar dat was buiten de waar
gerekend. Timon haalde nog een specialleke
boven dat hij hoogstpersoonlijk op de distilleerderij had gescoord. Een klein
flesje Macmyra Reserve, gebotteld van een klein (128 liter) vat #18288
Amerikaanse eik, 7 jaar gerijpt en gebotteld op 54,2%. Deze was echt buiten
categorie.

Boterbollen, Alpijnse
aardbeien, arendsvaren, rabarber en kardemom op de neus, meer van hetzelfde op
smaak en een heerlijk lange, donkerzoete afdronk. Een Zweedse bourbon, zeg
maar. Hij viel bij iedereen enorm in de smaak. We kunnen alleen maar hopen dat
deze ooit een bredere release kent.

Enige minpuntje… ik
vind de whisky niet bepaald goedkoop.

48 EUR Brukswhisky
64 EUR Svensk Ek
78 EUR Special 05
68 EUR Blomstertid
59 EUR Svensk Rök (50cl)
65 EUR Vinterrök

Maar de Vinterrök,
mijn favoriete Mackmyra, nam ik toch maar mee.

Addendum

Terwijl we ons
opmaakten om afscheid te nemen werd ons nog een glas toegestoken. ‘Hier moet je
toch eens van proeven…’. Zo geschiedde. Maar van het één kwam het ander en voor
we het wisten zaten we met een klein groepje samen voor een aftertasting.
Daarin werd nog volgend spul aan de lippen gezet:

–
Hoog
Houdt Rijke Jenever No 67 (bwah…)

–
Hoog
Houdt Rijke Jenever No 67 + Erasmus Bond Dry Tonic (Tja…)

–
Hoog Houdt Rijke Jenever No 67 + Amaro Mondino
+ Erasmus Bond Dry Tonic (oh, ja!)

–
Hierbas
Liqueur Ibiza

–
Artisanale
Pils 13

– Kavalan
Selection Sherry Cask S060821055 (monster!)

– Kavalan
Solist Sherry Cask S060904027 (monster²!)

– Very
Fine German Hazelnut Spirit TWA (vloeibare Nutella!)

– Images
of Bardstown ‘Basilica of St Joseph Proto-Cathedral’ Malts of Scotland

– Sacred
Negroni

– Laird’s Applejack

–
Cider
van peren waarvan ik de naam niet onthouden heb

–
Plantation
Pineapple Rum (lekkerrrrr !!!!)

–
Cognac
Marnier Lapostolla Fine Champagne 1979 (uitzonderlijk !)

Ja, bij Proof kom je
wel wat tegen. Ik heb me alvast voorgenomen hier snel weer terug naartoe te
komen. Altijd gezellig, altijd lekker, goed lachen en… heerlijke groentenchips!

May the Malt be with you!