Op donderdag 7 mei nodigde Diageo een hele resem journalisten en bloggers uit de hele Benelux uit voor de officiële release van de nieuwe Mortlach range. Ik telde een kleine 40 man, wat niet mis is. Plaats van het gebeuren was het chique Sofitel hotel op de Gulden-Vlieslaan in Brussel. De release ging gepaard met een heerlijk viergangenmenu en alle drie de releases zouden aan bod komen: Mortlach Rare Old (in drie verschillende versies: een cocktail, puur en met een massale ijsblok – later meer hierover), Mortlach 18 Year Old en Mortlach 25 Year Old.
De ontvangst op het zonnige terras was meteen de plek voor een blij weerzien met een aantal bekende (en minder bekende) gezichten. Ik sprak even met Stefaan Lesage, Ansgar en Thomas Speller (verrassend maar fijn om hen na al die maanden in levende lijve te ontmoeten), Ruben Luyten, Danny Govaerts, Jos Ruth en Stijn Hiers. Ook Jos Bams zag ik onder de genodigden. Na enkele hapjes en champagne kwam dan de eerste Mortlach, weliswaar in een cocktail.
Lekker zoet en fris, dat was deze Old Fashioned met de Rare Old. Kort daarna werden we verzocht aan tafel te gaan. Na een korte introductie door een vertegenwoordiger van Diageo (een Nederlander die Engels probeert te spreken klinkt in mijn oren altijd een beetje grappig, maar dit terzijde), werd de Brand Ambassador voorgesteld. Georgie Bell is een mooie verschijning van 27 die haar publiek in de ban brengt door niet alleen met kennis van zaken te spreken, maar dat tevens met zoveel bevlogenheid en passie te doen dat je niet anders kan dan aan haar lippen te hangen (steady, boys…). Eerst leek het een beetje op een act, maar naarmate dat ze haar verhaal – dat bijna werd verteld als een sprookje met strategische pauzes en een welbespraaktheid waar heel wat ambassadeurs nog iets van kunnen leren – werd duidelijk dat deze intelligente dame wel degelijk bijzonder gepassioneerd is over ‘The Beast of Dufftown’ of ‘The Wild Child of Speyside’, zoals ze Mortlach herhaaldelijk noemde.
De oorspronkelijk in Engeland geboren maar nu in Edinburgh wonende Georgie schetste de geschiedenis van Mortlach, die ze omschreef als ‘The Secret Weapon of the Blenders since 1923’ (het jaar waarin John Walker & Sons de distilleerderij in bezit kreeg om zichzelf te voorzien van deze malt voor hun bekende range). Mortlach wordt door de blenders als top dresser omschreven omwille van het feit dat het een buitenbeentje is qua stijl. Terwijl de meeste Speyside malts eerder fruitig zijn, is Mortlach krachtiger en zelfs wat umami.
Het voorgerecht, mooi omschreven als ‘Terrine of Duck foie gras with its brioche’ werd geserveerd met de Mortlach Rare Old, een NAS-botteling op 43,4% ABV. Ik kreeg pruimpjes en citrus, maar ook wat noten op de neus. Op smaak was hij best krachtig met een stevige body, tussen zoet en droog. Tikkeltje zesty en met wat gember. In de medium lange finish kreeg ik nog wat peper en bosbessen. De Rare Old mag er best wezen en kan zich naar mijn mening makkelijk meten met de 16 Year Old Fauna & Flora (die helaas zo goed als niet meer te vinden is).
Georgie lanceerde dan een gewaagd (nou, ja) experiment. Iedereen kreeg een maat Rare Old in een brede tumbler en een groot ijsblok gepresenteerd. Daar werd een leuk gadget naast geplaatst: een ijsstempel met het zegel van George Cowie. Het instrument was op het ijsblok te plaatsen gedurende een seconde of zeven en door de handwarmte kreeg je dus een getamponneerde ijsblok die je bij je scheut Rare Old mocht kieperen. Ik hoef u niet te vertellen dat er naast enige consternatie ook een heus getinkel te horen was in de zaal. Maar het moet gezegd: door de grootte van het ijsblok werd de whisky enkel gekoeld, niet verdund. Het zorgde ervoor dat de Rare Old stroperiger en zoeter werd. Maar of ik hem beter vond, zo ver zou ik niet willen gaan. Anders, dat alleszins.
Na een korte onderbreking kwam het volgende gerecht op tafel: ‘Guinea fowl supreme sauteed à la plancha, braised endives and fondant potatoes served with a coffee sauce’. Excuseer? Parelhoen met koffiesaus? Man, dat was lekker! Daarbij werd dan nog eens de Mortlach 18 Year Old geserveerd. Het bleek een robuust beest – ik heb het wel degelijk over de whisky – zoals we van Mortlach gewend zijn. Een neus vol appels en toffee, evoluerend naar hartig met geroosterde noten, bosbessen en gekonfijte appelsien. De eik heeft hier zeker ook zijn zeg. Op smaak is hij heerlijk romig en zoet op espresso – slagroom incluis – om dan licht droog te worden met flink wat aardse tonen. Hij deemstert langzaam weg in de finish, waarbij een bitterzoete toets de dood inluidt. Een absolute topwhisky.
Ik had het geluk naast een zwangere dame te zitten, wat er voor zorgde dat ik bij het volgende gerecht ‘Coasted duck filet with dried fruits, marrow stuffed with vegetables’ nog steeds over een glas Mortlach 18 beschikte. Ondertussen was Georgie Bell bij ons aan tafel komen zitten (zoals het hoort nam ze bij elk gerecht plaats aan een andere tafel om te socializen). Bij ons gaf ze enige toelichting bij het bijzondere distillatieproces van Mortlach. Immers, op elke fles staat prominent 2.81 distilled. Met veel verve, zonder al te technisch te worden, legde ze uit dat Mortlach een samenraapsel heeft van 3 wash stills en 3 spirits stills, maar dat ze alle zes een andere vorm en inhoud hebben. Door een ingewikkeld proces van herdistillatie van low wines uit de eerst spirit still met de voor- en naloop op de twee andere spirit stills door de Wee Witchie wordt een distillaat bereikt dat uiteindelijk 2,81 keer gedistilleerd is. Enfin – zoekt u het zelf verder maar uit. Ik keek ondertussen reikhalzend uit naar het dessert.
Het dessert was een eenvoudige maar heerlijke ‘Apple tarte Tatin’ waar de nieuwe, op refill bourbon barrels gerijpte Mortlach 25 Year Old werd geserveerd. Ook die heeft, net als de twee andere expressies, een ABV van 43,4%. De vraag waarom voor deze sterkte werd gekozen lag voor de hand. Volgens Georgie is het een eerbetoon aan de rijke geschiedenis van Mortlach. Er werden in het archief namelijk advertenties en brieven uit de States gevonden uit oktober 1930, waaruit bleek dat Mortlach toen gebotteld werd op 86.8 Proof, wat zich naar 43,4% ABV vertaald. Ook de vorm van de flessen – en ze zijn mooi, je mag zeggen wat je wil – is een verwijzing naar oude architectuur. Helaas zijn ze wel wat klein… alle Mortlach wordt gebotteld in flesjes van 50cl. De whisky zelve was naar mijn mening een pak ‘braver’ dan de 18 Year Old, maar wel een quasi perfecte ‘sipping whisky’. Dit is puur genot. Een elegante neus vol tropisch fruit met hints van witte chocolade en Christmas Cake. Wanneer hij op de tong arriveert is hij mierzoet en mondvullend. Zijdezacht. Pruimen, bosbessen, perzik – the works. Langzaamaan wordt hij ‘donkerder’ als u begrijpt wat ik bedoel. Lekker lange finish die je naar een tweede glas doet verlangen – wat een groot gezondheidsrisico inhoudt. Voor je portefeuille, welteverstaan.
En dat is meteen mijn grote pijnpunt met deze nieuwe Mortlach range. Want hoewel ik graag een Mortlach lust, ben ik niet zeker dat ik hem mij in de toekomst nog ga kunnen (of willen) veroorloven. Ja, de whisky is bij het beste wat Speyside te bieden heeft. Ja, hij is echt, echt, echt lekker! Ja, de verpakking is oogstrelend. Maar laten we even de proef op de som nemen. Als referentie gebruik ik de vorige semi-officiële release, namelijk de Mortlach 16 Year Old in de Flora & Fauna reeks. De laatste keer dat ik mij zulke een fles aanschafte, koste die mij 70 EUR. Of nog eentje: een 24-jarig single sherry cask dat in december 2014 op de markt werd gebracht door Signatory kostte ‘ocharme’ 145 EUR. De nieuwe Mortlach-prijzen – voor flesjes van 50cl – zijn de volgende:
Mortlach Rare Old : 70 EUR (oftewel 98 EUR voor 70cl)
Mortlach 18 Year Old : 250 EUR (oftewel 350 EUR voor 70cl)
Mortlach 25 Year Old : 768 EUR (oftewel 1.075 EUR voor 70cl)
Ik heb dit bezwaar ook aan Georgie voorgelegd (ze kon niet echt lachen met mijn vergelijking met Dalmore, fair enough). Ze legde goed uit waarom deze whisky zo duur is (zeer beperkte voorraden, exclusiviteit als single malt, etc…), maar daarom moet ik het nog niet leuk vinden. Want, zoals ik al zei: ik hou wel van Mortlach, maar deze prijzen zullen er toe bijdragen dat ik hem veel minder aan de lippen zal kunnen zetten. En dat is jammer.
Na nog even napraten met de collega-bloggers was het tijd om terug af te zakken naar het Whivie HQ, maar we werden wel nog beloofd dat een pakketje per koerier zou volgen met samples van de geproefde whisky’s, dus u mag zich binnenkort aan volledige en uitgebreide tasting notes verwachten.
Langs deze weg wil ik graag de organisatie bedanken (Sofie, merci!) voor een geweldige avond. Het woord exclusief wordt tegenwoordig heel makkelijk rondgestrooid, maar hier was het echt wel van toepassing. Ik ben met een grote glimlach huiswaarts gekeerd. Heerlijk eten, goed gezelschap en geweldige – albeit too expensive – malts.
May the Malt be with you!
