Vrijdag 24 september 2010
<<Wegens het drukke luchtverkeer is vlucht 7923 naar Glasgow Prestwick nu voorzien om 12u25. Het spijt de luchtvaartmaatschappij om u dit nieuws te moeten melden>>. De boodschap sterft langzaam uit in de departure hall van Brussels South Charleroi Airport. Door een staking van de luchtverkeersleiders in Frankrijk is het luchtverkeer van en naar Groot-Brittanië ernstig verstoord. Omdat we onszelf een strakke itinerary hebben opgelegd, kijken sommige leden van de Whivie-delegatie reeds bezorgd op hun horloges.
Ruim anderhalf uur na het geplande vertrekuur stijgt onze vlucht richting Schotland op, om 90 minuten later te landen op de runway van Prestwick Airport – Glasgow. Imigration, baggage reclaim, customs, pick-up van de rental car en nog wat Schotse Ponden uit de muur gehaald, … de Whivie-delegatie – bestaande uit Mark, Sofie, Ilse & Niek – is klaar om haar ontdekkingstocht aan te vatten.
Op de weg naar onze eerste afspraak in Glasgow, hebben we ondanks de lichte achterstand op ons schema toch nog de tijd om de snelweg te verlaten in Kilmarnock. In Hill Street botsen we, bijna letterlijk, op de gigantische bottelarij van Johnnie Walker. Er hangt echter een troosteloos en gelaten sfeer rond deze fabriek. Eigenaar Diageo heeft het lot van dit Johnnie Walker icoon bezegeld. Eind volgend jaar gaat deze site onherroepelijk dicht. De productie zal verplaatst worden naar andere fabrieken uit de Diageo groep, in Leven, Fife en Shieldhall, Glasgow.
Met deze beslissing verdwijnt niet alleen meer dan 140 jaar traditie in Kilmarnock, de regio gaat hierdoor een zware economische periode tegemoet. Het rinkelend geluid van de flessen in de vulmachine zal vanaf eind 2011 niet meer te horen zijn hier in Hill Street.
We moeten een beetje vaart maken, en beslissen daarom de geplande lunch in Glasgow te vervangen door fish & chips langs de baan. Het is onze eerste kennismaking met de Schotse keuken, kwestie van een “fondke” te leggen voor ons eerste distilleerderij-bezoek.
Het is al na 15u00 als we de terreinen van de Auchentoshan Lowland Distillery oprijden. We worden in de shop van het visitor center hartelijk verwelkomd door distillery manager Jeremy Stephens en zijn crew. Terwijl de gidsen nog een bus Duitse touristen “afwerken” doen wij onze aankopen en maken in de bar verder kennis met de distillery manager bij een Auchentoshan 12 Years Old. Mr. Stephens doet ons zijn verhaal over de zeer bewogen week die hij en zijn team achter de rug hebben: In de nacht van woensdag op donderdag heeft een gigantische wolkbreuk ervoor gezorgd dat de volledige productiehal en het visitor center méér dan 1 meter water hebben moeten slikken. Dit betekent dat de productie tijdelijk stil ligt, totdat alle elektrische onderdelen zijn nagekeken en/of hersteld. In het visitor center is een lichte aftekening van water op de muur nog de enige nare herinnering aan deze mini-natuurramp. Jeremy’s goed geolied team heeft hier een klein mirakel verricht: de strak gedesignde shop ziet er opnieuw stralend uit!
 |
 |
 |
 |
Tijdens de tour leidt Jeremy ons door de vier grote stappen in het productieproces van whisky: mashing, fermentatie, distillatie en rijpen. Omdat de machines niet draaien, kunnen we op plaatsen komen die anders onbereikbaar of zelfs ontoegankelijk zijn voor het grote publiek. Daardoor is het helemaal geen belerende of over-gecommercialiseerde tour. Zo laat Jeremy ons proeven van de rijpende wash. Het brouwsel smaakt zurig en licht alcoholisch. Het is zowel qua kleur, geur en smaak best te vergelijken met een wit bier, zoals Hoegaarden.
In de relatief kleine destillatiehal staan de drie stills, die tevens het logo vormen van deze destilleerderij. Auchentoshan is (op enkele kleine uitzonderingen na) de enige Schotse destilleerderij die haar spirit 3 keer destilleert. Bij de spirit safe mogen we ook een blik werpen in de boeken van de stillmen. Hierin staan, naast de productiecijfers, de aantekeningen van de stillmen, die het geheime recept van de Auchentoshan Tripple Distilled Whisky bevatten.
Zonder afbreuk te doen van de magie rond het productieproces van whisky, leren we dat een distillery manager ook moeten afrekenen met de dezelfde problemen als elke andere fabriek. Veiligheid, kwaliteitscontrole en energiezuinig produceren behoren tot de dagdagelijke bekommernissen van Jeremy Stephens.
De passage door de aging warehouses is steeds één van de hoogtepunten bij een destilleerderij-bezoek. Leuk extraatje is het ritueel rond de ‘bottle your own’. Hier kan je zelf uit een vat, speciaal geselecteerd door master blender Iain McCallum, een gepersonaliseerde fles Auchentoshan bottelen. Toeval of niet; maar Mark heeft fles N° 100, exclusief gesigneerd door de distillery manager!
Hoog tijd om ons terug te begeven naar de bar. We kaarten nog wat na met Jeremy bij een Auchentoshan Three Wood en een Auchentoshan 21 Years Old. Maar de distillery manager heeft een verrassing voor ons. Hij neemt ons mee naar de blender’s room, het exclusieve werkterrein van Iain McCallum. Hier komt de distillery manager zelf ook zelden tot nooit. Samen met hem ontdekken we de stalen uit de verschillende vaten die hier in de samplekast staan. We beginnen met een head-to-head tasting van een 20 Years Old Sherry Butt en een 20 Years Old Bourbon barrel. In een doos op de grond ontdekt Mark de geopende flessen van de Auchentoshan 1957 en Auchentoshan 30 Year Old 1978 Bourbon Cask Matured. Van de laatste schenkt Jeremy ons elk een glas uit. Bij een gezellige whisky chat, genieten we van deze heerlijke dram. Jeremy laat ons daarna ook nog de sample proeven van Auchentoshan 1979 – Cask N°4561, Auchentoshan 1997 Butt 446 en Auchentoshan 1998 Hogshead Sherry 622.
Het is al ruim voorbij sluitingstijd en iedereen – behalve wij, Jeremy en de nachtwaker – is reeds lang naar huis, wanneer de distillery manager met een laatste verrassing komt. We krijgen twee flesjes new make mee naar huis. Hij schrijft persoonlijk de taxlabels voor de 200ml samples malt spirit. We zijn zo blij als kinderen in een snoepwinkel met onze flesjes.
We verlaten het visitor center via de shop, waar we in naam van Whivie het gastenboek nog tekenen. We nemen afscheid van Jeremy, maar niet zonder te beloven ooit nog eens terug te komen.
Gelukkig en voldaan rijden we richting ons hotel. Onze Schotlandreis kan nu al niet meer stuk! Misschien is het mijn verbeelding, of de overvloed aan whisky, maar het licht van de volle maan lijkt onze samples Moonshine een mysterieuse gloed te geven …
