Elixir Distillers viert dit jaar het feit dat Port Askaig – hun label van Islay single malt – ondertussen tien jaar op de markt is. Daarom lanceerden ze een speciale 10-jarige single malt op een totaal van 10.000 flessen op een alcoholpercentage van 55.85%, wat overeenkomt met de latitude van het dorpje op Islay.

Misschien eerst toch even kaderen, alvorens we aan het proeven gaan.

Elixir Distillers is de (nieuwe) naam van het bedrijf van Sukhinder Singh, eigenaar van The Whisky Exchange, de bekende online whiskyshop (met ook fysieke winkels). Onder Specialty Drink Ltd brachten ze naast Port Askaig ook Islay malts uit in de reeks Elements of Islay in die leuke apothekersflesjes van 50cl. Tot slot is ook de reeks The Single Malts of Scotland van hun hand. Maar sinds kort heet het bedrijf dus Elixir Distillers, een verwijzing naar de vergevorderde plannen om een distilleerderij met dezelfde naam op Islay neer te poten.

Maar terug naar de whisky van Port Askaig. Deze is namelijk genoemd naar de kleine ferryhaven aan de oostkust van Islay, op een spreekwoordelijke steenworp van de distilleerderij Caol Ila. Het is overigens genoegzaam bekend dat de whisky Port Askaig – vooral in de beginjaren – van Caol Ila afkomstig was. Maar in die afgelopen tien jaar is daar wel flink verandering in gekomen. Ondertussen werden er al een heleboel Port Askaig op de markt gebracht die afkomstig zijn van andere distilleerderijen op Islay, waaronder Bunnahabhain en Lagavulin. Het is dus fout te denken dat het allemaal Caol Ila zou zijn. Die tijd is al even achter ons. Er zijn zelfs al enkele Port Askaig op de markt waarvan het bedrijf zelf toegeeft niet te weten van welke Islay distillery het vat vandaan kwam! Maar dat het stuk voor stuk lekkere Islay whisky betreft, daar is iedereen het wel over eens.

Dankzij importeur The Nectar ontving ik onlangs een mooi pakketje met 5 samples van Port Askaig bottelingen die momenteel op de Belgische markt beschikbaar zijn. Ik geef u daarom erg graag een korte impressie van deze releases, zodat u kan kiezen welke van deze u graag onder uw kerstboom laat leggen. Want geef toe, Port Askaig is toch op zijn lekkerst in de winter, nee?

OK, daar gaan we!

Port Askaig 8 Year Old – 45.8%

Dit is het vlaggenschip van Port Askaig en elke batch wordt gemaakt van 40 tot 60 vaten, allemaal afkomstig van Caol Ila (in het verleden is dit al eens een Lagavulin geweest!). Hij is bijzonder bleek, als witte wijn. Zoet en zilt tegelijk op de neus. Stokvis, citroensap en vanille. Lekker gepeperd op de tong met appels, citrus en zeewier. Jonge Caol Ila, ik kan er niet genoeg van krijgen. En deze heeft een lekker lange afdronk bovendien. Bang for your buck!

85/100 (pakweg 50 EUR)

Port Askaig 10 Year Old, 10th Anniversary Edition – 55.85%

De 10.000 flessen van deze verjaardageditie werden samengesteld met whisky uit first fill bourbonvaten, refill hogsheads en sherrybutts, gebotteld op 55.85%, wat de geografische noorderbreedte is van het havenstadje op Islay. De whisky is afkomstig van Coal Ila. Tussen stro en zonlicht qua kleur wordt ik blij verrast door een neus op citrus, vanille, perzik en honing, aangevuld met zeezout en zachte rook. Een schoolvoorbeeld van Caol Ila op sherry met enkele bourbontoetsen. Grootse neus. Hij is perfect drinkbaar zonder water en absoluut heerlijk. Citrus, Granny Smith, honing, noten, ananas op de barbecue en spek. Zilt versus zoet, terwijl assen aan de kant toejuichen. In de er lange afdronk zijn het citrus en groene kruiden die de plak zwaaien. Een karrenvracht aan assen op het sterfbed. Aanrader!

88/100 (pakweg 80 EUR)

Port Askaig 14 Year Old – 45.8%

Deze release is een limited edition en is afkomstig van Bunnahabhain, aan de noordoostelijke kust van Islay. Het is een distillaat van 2004 en rijpte op ex-bourbon barrels. Strokleurig bij het schenken. Biedt op de neus vooral tropisch fruit (denk ananas en banaan) en stalgeuren. Iets fris muntig en subtiele rook. Geweldige neus! Karamel en zilt gaan head-to-head op de tong, terwijl assen en drogende eik aan de zijlijn supporteren. Op de afdronk wordt hij een beetje dirty, zeg maar. Zoethout en melkchocolade op het sterfbed. Ik hou hier wel van!

86/100 (pakweg 80 EUR)

Port Askaig 100 Proof – 57.1%

De 100 Proof is – net als de 8-jarige – onderdeel van de core range. Het verschil zit ‘m in het feit dat de vaten tussen de 7 en de 9 jaar oud zijn, maar wel op een genereuze 57.1% wordt gebotteld. Net als de 8-jarige is hij zo bleek als witte wijn.  De neus is erg vergelijkbaar met de 8-jarige maar met meer assen en peper en flink wat aardse tonen. Goed hoor! Op smaak is hij lekker punchy en brak, terwijl vanille en citrusfruit proberen door te breken. Gerookte ham verschijnt, alsook iets van barbecue hoewel ik er niet meteen de vinger op kan leggen. Heerlijk. De finish is lang, warm, gepeperd op zoethout met citrus op het sterfbed. Een krachtpatser en zijn geld meer dan waard.

86/100 (pakweg 60 EUR)

Port Askaig 28 Year Old – 45.8%

Dit is een robuuste peaty malt van Islay, maar de afkomst is topgeheim. Maar liefst 28 jaar lang rijpte de whisky op refill Amerikaanse hogsheads. Hij schenkt licht goudkleurig en heeft een mooie viscositeit. Ik vermoed Caol Ila als ik mijn neus in het glas steek. Zeker ben ik natuurlijk niet, maar deze vertoont toch veel kenmerken van die distilleerderij. Flink wat citrus, vanille, wit en geel fruit, abrikozen en mango, dennenappels, menthol en zachte turf. Maar ook zalf, pleisters en zilt. Erg rond en verrassend zacht. De turf is er bijna uitgerijpt, zeg maar. Op smaak wordt hij plots verrassend krachtig met gember, peper en zoethout, terwijl het fruit stand houdt, maar net niet tropisch wordt. De rook wordt groots. Iets van noten en pompelmoes, alsook zwarte thee die te lang getrokken heeft. Mooi bittertje. De balans is prima. Wordt midpalate licht drogend, maar is vooral zilt en gepeperd. De afdronk duurt een eeuwigheid op assen, turfrook, zilte en wat peper. Bangelijke Islay whisky, hoewel hij wat jonger aanvoelt dan zijn 28 jaar.

88/100 (pakweg 330 EUR)

Nou, nou, dat was een leuke proefnamiddag. Allemaal toppertjes (ok, toegegeven, ik ben zot van dit soort whisky) met de 10th Anniversary en de 28-jarige als uitblinkers.

Met mijn oprechte dank aan The Nectar en Elixir Distillers voor de samples.

May the Malt be with you!