In mei 2019 maakte ik voor het eerst kennis met Stauning. Dat was op het Toulouse Whisky Festival. Maar het enige wat ik daar toen kon proeven was hun new make, die de naam Curious had meegekregen. Sindsdien was deze kleine Deense distilleerderij niet meer op mijn radar verschenen.
Ik was daarom onmiddellijk geïnteresseerd toen Saint Mac een online proeverij aankondigde die bovendien rechtstreeks vanuit de distilleerderij zou gestreamd worden met Alex Munch – één van de oprichters – als gids. Ik was er dus als de kippen bij om mijn proefpakketje te bestellen, dat enkele dagen later veilig arriveerde.
Het aftellen naar vrijdag 16 april was begonnen. Om klokslag 20u ging de uitzending van start.
Laat dit alvast als inleiding dienen: Stauning werd door 9 vrienden opgericht en in augustus 2006 liep de eerste spirit uit de alambieken. Ze gingen voor 400 liter per jaar, totdat Jim Murray hun spirit proefde en de hemel in prees. Ondertussen heeft Diageo een investering gedaan en is de output momenteel zelfs 80.000 liter per jaar (weliswaar dankzij het neerpoten van een volledig nieuwe distilleerderij). Alex drukt ons wel op het hart dat Diageo hen volledig zelf hun ding laat doen – en da’s maar goed ook.
Zelfs NOMA, dat al een paar keer uitgeroepen werd tot beste restaurant ter wereld, heeft alle andere whisky van de kaart gehaald en schenkt enkel nog Stauning aan zijn gasten. Stauning geniet dus wereldwijde faam, ondertussen.
Dat betekent niet dat Stauning makkelijk te krijgen is! Daarom komt deze Masterclass perfect van pas.
Hieronder mijn, weliswaar beknopte, tasting notes van wat we voorgeschoteld kregen:
Stauning Rye, Batch 1-2020, 48%
Deze wordt samengesteld van 70% rogge en 30% gerst. Koperkleurig. Aromatische neus op hooi, overrijpe appels, kerststol, gekonfijte abrikoos en tabaksbladeren. Hint van kersensap en bloedappelsien. Pittig gekruid (kruidnagel, nootmuskaat). Bruin brood, peper & zout en maraschinokersen. Lange finish met een mooi streepje eik en zoethout. Erg lekker!
Stauning Bastard, 2016/2019, Research Series, 46.3%
Dit is op z’n zachtst gezegd een specialleke, want hoewel de basis dezelfde is als voor de Rye, rijpte deze op Virgin American Oak en… Oro de Oaxaca Mezcal vaten! Het zoete en kruidige van de rogge schemert door, maar met een leuke, milde funkiness van de mezcal. Een zacht ziltje verschijnt. Subtiel maar onmiskenbaar. De afdronk is zacht rokerig en drogend. Apart maar wel erg leuk.
Stauning Barley 6 Year Old 2014, Limited Edition, 47%
Dit is één van de oudste whisky’s van de distilleerderij, een vatting van 3 vaten, zowel PX als Sauternes. Hij was in een oogwenk uitverkocht, blijkbaar. Een beetje weeïge neus die me aan fruitpap en baby-adem doet denken (da’s géén off-note voor alle duidelijkheid). Wordt snoeperig zoet met flink wat grapefruit, iets van mango en abrikozen, maar ook groene kruiden en harde kaas. Op smaak proef je letterlijke beide vaten en dat vind ik een voordeel. Maar hij is net iets te scherp om echt top te zijn. Wel erg boeiende malt.
Stauning 3 Year old KAOS batch 1-2020, 46%
Kaos… de naam alleen al stemt me blij. Deze eerste batch bevat 3-jarige whisky, zowel rogge als mout, zowel geturfd als ongeturfd, een totaal van zes vaten. Appels en peren, maar ook bloemen en vanille, geroosterd brood en hazelnoten. Zachte rook en een tikkeltje herbaal. Op smaak krijg ik een mix van wit fruit, groene kruiden, maar ook iets van klei en munt. Lange, ietwat bevreemdende maar erg lekker afdronk.
Ondertussen ben ik, net als alle deelnemers aan deze tasting, erg onder de indruk van het stillhouse. Ik zet het alvast op mijn bucket list om Stauning te gaan bezoeken.
Stauning Smoke, Batch 2-2020, 47%
De ‘Smoke’ laat weinig aan de verbeelding over, natuurlijk. Dit moet wel de geturfde versie zijn van onze Deense vrienden. De neus bevestigt dat onmiddellijk. Er is nochtans een Stauning Peat. Wat is dan het verschil? Dit is een vatting van whisky waarvan de gerst gedroogd werd met turf en whisky waarvan de gerst gedroogd werd met heide. Wit fruit bij een vreugdevuur. Ik ben er alleszins erg tuk op. Oh, ja, het is een vatting van 14 vaten.
Stauning Peat, OB 07.2019, 48.4%
Hola, dit is een leuke neus. Groene druiven, kiwi, meloen en houtschaafsel. Zelfs een kleine metalige toets. Maar prima sterkte, lekker fruitig en zoet met een maritiem kantje. Da’s goed, hoor! Op de afdronk krijg ik zelfs wat frambozen. Dit is best uniek te noemen.
Stauning Curious, Research Series, OB 2019, 43%
Ik ben zot van new make, dat weet ondertussen iedereen die mij een beetje kent. En deze Curious, de new make van geturfde rogge (!) die oorspronkelijk bedoeld was voor gebruik in cocktails, is erg lekker. Op de neus doet het me zelfs wat aan mezcal denken. Clean, wit fruit, citrus en rook. Hij mocht wat mij betreft nog iets hoger in alcohol zitten. Maar dit lust ik echt wel. Puur of met een blokje ijs en mijn weekend kan beginnen.
Nou, dit was echt de moeite. Alex was een geweldige gids, het feit dat we de distilleerderij te zien kregen was top en de whisky was een absolute ontdekking.
En blijkbaar is Stauning nu eindelijk in ons landje beschikbaar, dus het feest kan beginnen.
May the Malt be with you!
